Thường nghe câu: “Chiếc
bánh có lớn thế nào cũng
không thể lớn hơn chiếc nồi nướng nó”. Đối với
cá nhân mà nói, nếu
sự nghiệp là chiếc bánh, thì
phẩm chất chính là chiếc nồi nướng bánh. Thường thì kích thước phẩm chất của một người sẽ
được quyết định bởi những mức độ đặc trưng sau đây.
Cảnh giới của
con người có cao có thấp. Đối với một số người, thì bản thân họ chính là
thế giới, thế giới chính là bản thân họ, họ chỉ
sống vì chính bản thân mình, luôn toan tính
cho bản thân mình,
kiểu người này bị
giới hạn bởi cái gông của “
tự ngã”.
Đối với một số người, thì thế giới chính là “vòng tròn”, “vòng tròn” chính là thế giới, họ chỉ sống vì các nhóm
tập thể nhỏ, luôn nghĩ đến
lợi ích của một số ít người, những người như vậy không thể nhảy ra khỏi sự bó buộc của “tiểu ngã”.
Đối với một số người, thì thế giới chính là những người khác, những người khác chính là thế giới, họ sống vì tất cả mọi người, lòng tràn đầy ước mong
cống hiến cho thế nhân, họ luôn nghĩ đến
lợi ích của tất cả mọi người, loại người đã đạt đến cảnh giới “vô ngã”.
Có thể thấy rằng, cốt lõi của
nhân phẩm chính là sống “vì ai?”, muốn đạt được phẩm chất lớn cần phải có giác
ngộ lớn.
Kích thước của tấm lòng có thể “định lượng” được. Có người như là “chiếc hố”, tấm lòng của họ nhỏ như một vũng nước, lúc có nước thì đầy, lúc khô thì cạn, trong lòng không chứa đựng được những người khác, hoặc là họ tự khép kín bản thân mình, tự cho rằng mình luôn đúng, mình là đệ nhất thiên hạ, mà không chịu
chấp nhận những ý
kiến khác, hoặc luôn
sợ thiệt hơn, tấm lòng
hẹp hòi, chuyện nhỏ cũng muốn trả đũa, khiến người khác sống không
thoải mái, mà bản thân mình cũng rất
khổ cực.
Có người như là “chiếc hồ”, tuy là tấm lòng của họ có một
khả năng chứa nhất định, nhưng
do sự giới hạn bởi
thời gian và không gian, vì ai đó hoặc một cái gì đó, mà chỉ có thể
lựa chọn khai mở được một phần, họ không thể
chịu đựng được những
sóng gió trong
xã hội và sự thăng trầm của
cuộc sống, họ không thể giữ được ung dung
bình tĩnh trước những vinh nhục.
Có người lại như “biển” vậy, tấm lòng của họ rộng lớn như biển, có sức chứa được mọi thứ, có
rộng lượng chứa đựng được cả đất trời, họ biết cách tổng hợp sự
khôn ngoan của mọi người, tập hợp
sức mạnh ở khắp nơi, có thể chịu đựng được mọi gian khó trên đời, có thể chấp nhận những chuyện khó
tha thứ trong thiên hạ, lúc thuận lợi không ngông cuồng
ngạo mạn, khi
nghịch cảnh không
thất vọng mất niềm tin.
Có thể thấy rằng, kích thước của phẩm chất là “chứa đựng bao nhiêu”, muốn đạt phẩm chất lớn cần có lòng
độ lượng.
Tầm nhìn được quyết định bởi góc độ. Một số người sử dụng “
góc nhìn thẳng”, họ chỉ nhìn thấy một bề mặt của thế giới, hoặc một mặt của sự vật.
Một số người sử dụng “góc rộng”, tuy họ không nhìn thấy tất cả, nhưng cũng đa dạng đầy
màu sắc.
Một số người sử dụng “mọi góc nhìn”, họ nhìn vào sáu
con đường,
lắng nghe khắp tám hướng, thông
hiểu chuyện xưa nay, có tầm nhìn rộng lớn, nên họ nhìn thấy một thế giới hoàn chỉnh.
Có thể thấy rằng,
tiền đề của phẩm chất chính là “nhìn rộng bao nhiêu”, và để đạt được phẩm chất lớn thì cần phải có tầm nhìn rộng.
Tầng cấp tư
tưởng quyết định đến
chất lượng tư duy. Một số người, tư tưởng chỉ nổi trên “tầng bề mặt”, họ
nghèo kiến thức, lý luận hạn hẹp, thiếu khả năng tư duy, những người này như mây vậy, cứ bay theo gió.
Một số người có tư tưởng chạm đến “tầng nông”, họ không thiếu sự
khôn lỏi, lanh lợi, nhưng chiều sâu tư tưởng lại không đủ, khi đối mặt với thế giới luôn
thay đổi này, thường dễ dàng
tự mãn, không chịu
nghiên cứu học hỏi thêm nữa.
Một số người có tư tưởng đạt tới “tầng trong suốt”, họ có tư duy lịch sử, tư duy
chiến lược, tư duy biện chứng và tư duy tuyến đáy, họ có thể nắm lấy điểm cốt yếu của mọi thứ,
nắm bắt được
quy luật của mọi sự, trong thế giới mang đầy sự biến đổi,
phức tạp,
mơ hồ và không rõ ràng này, họ có thể xác định được đúng hướng, phân biệt rõ ràng đúng sai và đưa
ra quyết định chính xác.
Có thể thấy rằng, căn bản của phẩm chất chính là “nghĩ được bao sâu”, để đạt được phẩm chất lớn thì cần có
trí tuệ lớn.
Biết kiến thức trên
sách vở cũng chỉ ở mức
nông cạn, muốn
thấu hiểu tường tận kiến thức trong sách vở thì cần phải thực hành nó. Cảnh giới cao đến mấy, tấm lòng rộng đến mấy, tầm nhìn xa đến mấy, tư tưởng sâu hơn mấy đi nữa thì cuối cùng cũng phải dựa vào
hành động thực tiễn.
Một số người sẽ chỉ biết “
nói chuyện trên giấy”, họ thao thao bất tuyệt những chuyện không thiết thực, chỉ dừng lại trong tưởng tượng và câu chuyện không
ý nghĩa, đến cuối cùng luôn là “không và không”.
Một số người thì có
thói quen “khoa chân múa tay”, họ chỉ xem trọng về
hình thức, chuyện gì qua được thì qua, rất xuề xòa, họ dễ
hài lòng thực hiện mọi chuyện một cách qua loa,
làm việc không sâu sắc thiếu
trách nhiệm, không đến nơi đến chốn.
Một số người thì có thể “học đi đôi với hành”, họ luôn sẵn sàng làm việc
chăm chỉ, có
ý chí vững chắc và khả năng hành động phi thường, họ biết cách đưa lý luận vào thực tiễn, biến tư tưởng thành hành động, vừa có thể
quan sát được
thực tế, đưa ra được
phương pháp giải quyết thiết thực, vừa có thể thực hiện được
công việc thực tế, mang đến
hiệu quả thực sự.
Có thể thấy rằng, đích đến cuối cùng của phẩm chất chính là “làm
tốt bao nhiêu”, và để đạt được phẩm chất lớn thì phải có “bàn tay lớn”.