Để dễ
tưởng tượng,
bạn có thể bảo một đứa
trẻ 1.000 lần là qua đường phải nhìn trái phải, nhưng nó không nghe. Nhưng chỉ một lần qua đường không
quan sát và bị
xe đạp đâm, đứa trẻ đó sẽ
nhớ suốt đời. Mỗi lần qua đường, nó sẽ nhớ tới cái
xe đạp đã đâm vào nó.
Liên hệ với việc
học tiếng Anh, những cuốn vở ghi đầy
từ mới,
hay những tấm flash-card chỉ có mỗi mặt chữ... sẽ chẳng dẫn chúng ta đi đến đâu. Não chúng ta sẽ không
ghi nhớ gì về những thứ đó, kể cả khi bạn cố "nhồi" từ vào.
Học từ mới nên gắn liền với thực tiễn, một câu chuyện cụ thể, một bộ phim cụ thể. Hôm vừa rồi, khi xem phim "Flash" bằng tiếng Anh, thấy Flash bị Devoe (vai phản diện) "gài" để đổ tội sát nhân, mình học được từ "frame" - có
nghĩa là "gài".
Ví dụ, "I'm innocent, he frames me
up".
Nhờ vào bối cảnh cụ thể đó, mỗi khi nghĩ đến từ "frame sb up", mình nghĩ tới phim "Flash". Sau này, khi sử dụng trong
giao tiếp, mình có sẵn một bối cảnh để biết chính xác lúc nào nên sử dụng.
Khi dạy học, mình cũng
yêu cầu học viên xem phim (hoạt hình,
tình cảm, dài tập...) để
học từ mới và cách diễn đạt trong giao tiếp. Học viên được yêu cầu ghi ra các từ mới học được từ phim. Sau đó, vào lớp học, mình thường hỏi ngẫu nhiên học viên rằng một
cụm từ nào đó xuất phát từ bối cảnh thế nào trong phim. Ví dụ, hôm trước một bạn học viên ghi ra "he backs me up", mình hỏi lại là nghĩa là gì, trong bối cảnh nào... bạn ấy không
trả lời được, thế là phải chịu phạt.
Ngôn ngữ được sử dụng trong bối cảnh. Ví dụ, "
take off" trong "the plane takes off" hay "take off the clothes" có thể coi là hai từ hoàn toàn khác. Hiểu được thêm các lớp nghĩa của từ mình đã biết,
do đó cũng giống như đã học thêm được một từ mới rồi.
Để việc học
từ vựng thêm ý nghĩa, bạn cần biết mình có thể sử dụng từ mà mình vừa học được. Những từ bạn nghĩ không bao giờ cần sử dụng, hoặc hiếm khi cần dùng, cách
tốt nhất là
bỏ qua nó. Hãy học một từ mới chỉ khi bạn gặp nó lặp đi lặp lại trên dưới chục lần, nếu bạn là người thường xuyên xem phim hoặc
đọc sách. Bạn học tiếng Anh là để dùng, chứ không phải chỉ để biết.
Tóm lại, khi học từ mới, bạn hãy luôn nghĩ tới bối cảnh giúp bạn biết đến từ đó. Và bạn tiến thêm một bước nữa, tưởng tượng ra bối cảnh mà mình có thể dùng từ đó để diễn đạt
ý tưởng.