- Một là chuyện không nói có, chuyện có nói không
-
Ba là nói lưỡi đôi chiều
- Bốn là nói lời thêu dệt.
Nhưng trong
cuộc sống hằng ngày ngoài bốn điều trên, cái miệng còn tạo thêm nhiều nghiệp nữa như:
- Bảy là rêu rao lỗi của mọi người (Tứ chúng), toàn là những điều tổn
phước và tội phải đọa vào
địa ngục, cũng như làm mích lòng, gây
mâu thuẫn,
hận thù giết hại lẫn nhau mà thôi.
Ngược lại, lời nói cũng có thể đưa con người vào vực thẳm của tội lỗi, có thể khiến người ta ăn năn hối
hận cả
cuộc đời, trong đó lời nói ác ngữ, ác khẩu là một trong những
nguyên nhân đưa đến
hậu quả như thế.
Trong kinh Phật có bài học
đạo lý rằng: Có người nghe
Đức Phật rất
từ bi, rất có
đạo hạnh, nên cố ý đến mắng nhiếc
Đức Phật. Nhưng khi
chửi mắng, Đức Phật đều lặng thinh, chẳng đáp.
Khi người ấy mắng nhiếc xong, Phật hỏi: "Ông đem
lễ vật tặng người khác, người ấy không nhận thì lễ vật ấy cuối cùng sẽ thuộc về ai?" Người ấy đáp rằng, lễ vật vẫn là của ông ta.
Đức Phật liền nói "Nay ông mắng nhiếc ta, nhưng ta không nhận, ông tự mang vào thân ông vậy. Cũng giống như âm vang là do nương theo tiếng mà có, như bóng do hình mà thành, cuối cùng vẫn chẳng tránh
được. Hãy thận trọng, chớ nói lời mắng nhiếc, ác ngữ!”
Có thể thấy rằng nếu ai đó cảm thấy cuộc đời nhiều
đau khổ, không
vui vẻ, chẳng
bình yên, tức là chính người đó cần phải điều chỉnh lại lời nói, cho vừa dễ nghe, cho vừa
dễ thương. Tại sao như vậy? Bởi vì, chính người đó cũng muốn nghe những lời nói dễ nghe, dễ thương như vậy. Hoặc là, người đó cần phải điều chỉnh lại âm thanh, sắc thái giọng nói sao cho vừa đủ nghe, sao cho để khỏi làm phiền
lòng người khác ở xung quanh đang cần sự yên tĩnh, để
tâm hồn được thanh
tịnh,
hay để được
nghỉ ngơi thoải mái.
Hậu quả khó lường…
Như vậy, với những người thường dùng lời nói thâm độc, thô bạo, mắng nhiếc, chửi rủa,… trong cuộc sống hàng ngày của họ, trước hết, chính bản thân của người ấy đã thể hiện
lối sống thiếu
phẩm chất, đạo đức, văn minh trong lời nói, trong giao tiếp và dẫn đến hạ thấp
uy tín của tự thân, những người xung quanh sẽ dần dần
xa lánh họ.
Những
người thân của họ
ít nhiều cũng ảnh hưởng lây bởi những lời ác ngữ này, nếu là bậc
cha mẹ thường dùng ác ngữ đối với con cái thì những đứa
trẻ này sẽ tiếp nhận và trong quá trình
trưởng thành cũng sẽ ảnh hưởng những tính chất bất thiện này.
Một đứa bé được
nuôi dưỡng và giáo dục trong
môi trường có nhiều
tố chất bất thiện thì khi trưởng thành chắn chắn sẽ ảnh hưởng ít nhiều về tố chất đó.
Còn nếu là con cái thường nói những lời thô bạo, thâm độc,… thì chắc chắn cha mẹ, thầy
cô giáo không khỏi nao lòng.
Nhất là, trong
xã hội hiện nay, một số
bạn trẻ online trên mạng xã hội
facebook,
twitter,… thường dùng những lời lẽ ác ngữ, thô tục, xúc phạm đến người khác không phải là không có.
Có thể các bạn cho rằng những lời nói này không chỉ một người nào cụ thể, không trực tiếp một ai, thì sẽ không
sợ nguy hại.
Nhưng
thực tế rất
nguy hiểm, không chỉ viết những lời ác ngữ, mà thậm chí chỉ cần nhấp chuột tán thành, ủng hộ những lời ác ngữ đều nguy hiểm cả, vì nhiều lần làm như vậy chính không ai biết
xấu hổ, không ai
kiểm soát, không ai khuyến tấn nên lâu ngày dài tháng sẽ trở thành một
thói quen.
Mà
Phật giáo gọi điều này là nghiệp, mà đã là nghiệp thì nó sẽ chi phối đối với
đời sống của tự thân người đó. Vì thế, một lời ác khẩu, ác ngữ đều có thể đưa đến hậu quả khó lường.
Có nhiều loại
nói dối : Nói dối vì đùa
vui, nói dối với
mục đích lừa phỉnh, nói dối để
khoe khoang, nói dối vì
sợ hãi khiếp nhược, nói dối để thu
lợi bất chính, v.v…Tùy theo mục đích của nói dối mà tạo ra nghiệp tội nặng nhẹ khác nhau. Tuy nhiên, có những trường hợp nói dối với mục đích cứu
khổ, độ sinh, giải cứu nguy nan
tính mạng cho chúng sinh, cho người và vật thì mới không phạm tội.