Thầy giáo tiếng Anh Quang Nguyen chia sẻ về mục đích giao tiếp khi học tiếng Anh.
Suốt những năm ở Đại học Hà Nội, tôi có một sự ghen tị và ngưỡng mộ nghe có vẻ rất vô lý. Tôi thầm ngưỡng mộ tiếng Anh của những đứa trẻ đánh giày và bán báo trên Hồ Gươm.
Quả là kỳ lạ phải không? Tôi được học trường tốt, giáo viên xuất sắc, bạn bè đồng lứa toàn những người giỏi giang và cũng là một sinh viên “không đến nỗi nào”. Nhưng sự thực là, tôi không tự tin giao tiếp với người nước ngoài, giống như những em bé bán báo kia.
So sánh giữa tôi và họ, rõ ràng là tôi hơn hẳn. Tôi nhiều từ vựng hơn, nhiều ngữ pháp hơn, được luyện nghe nhiều hơn trong những bối cảnh phức tạp hơn. Nhưng điều đó không khỏa lấp được sự thực là tôi không giao tiếp tốt hơn các em bán báo. Và tôi nói điều đó một cách chân thành.
Lý do thì có nhiều, nhưng một trong số đó là thái độ (attitude) trong giao tiếp. Ở trường học, tôi được dạy phải viết chuẩn, nói chuẩn. Thế nên khi ra ngoài, chỉ cần nghe người bản xứ nói là tôi đã sởn hết cả da gà. Tôi sợ! Tôi sợ vì sự khác biệt quá lớn trong cách nói của họ với mình. Họ luyến láy, lên xuống, nhấn nhá nối âm cứ như đang hát vậy. Tôi cố gắng “hát” giống họ, nhưng càng cố càng tự ti, nên lâu dần thấy nản, gặp Tây là... lảng.
Những đứa trẻ bán báo, đánh giày thì khác. Với vốn tiếng Anh rất cơ bản, các em lại giao tiếp vô cùng hiệu quả. Lý do là mục tiêu của các em không phải để khoe một thứ tiếng Anh hoàn hảo, mà là để đánh được một đôi giày, bán được một tờ báo. Vì thế, các em cứ thấy "Tây" là đến mời chào, giới thiệu sản phẩm. Lâu dần, tiếng Anh cải thiện nhiều, nghe hiểu cơ bản đều ổn, giao tiếp tốt.
Có người đã so sánh rất hay hai cách tiếp cận tiếng Anh. Thứ nhất là học kiểu hàn lâm, giống như học piano. Học trò rất sợ mắc lỗi, và họ thấy con đường để đạt chuẩn của mình xa vời vợi. Cách tiếp cận thứ hai giống như chơi game, không quan trọng người chơi mắc bao nhiêu lỗi, mục tiêu quan trọng nhất là qua bài.
Sự thực thì giao tiếp tiếng Anh giống với chơi game hơn là học đàn. Điểm quan trọng nhất là bạn diễn đạt được ý tưởng của mình: “I student, you teacher. I learn you”. Sẽ không có vấn đề quá lớn khi bạn viết “environment” thành “envirnmt”, miễn người đọc vẫn hiểu được ý của bạn. Và tốt nhất, người học tiếng Anh nên có tinh thần của một game thủ hơn là một người học piano.
Đó là lý do khi dạy giao tiếp, một mặt tôi vẫn chỉ ra lỗi của học viên để họ cải thiện, mặt khác luôn nhắc nhở họ không cần quá chú ý vào những lỗi đó để tập trung vào việc nghe và hiểu trong giao tiếp.