Sự thiếu hụt về các giá trị tình bạn gần đây mới được giới tâm lý học chú ý. Bởi đó cũng là một trong những nguyên nhân chính gây ra chứng Rối loạn Lo âu (Social Anxiety Disorder) đáng sợ mà con người hiện đại phải chống chọi.
Những câu hỏi như "Làm sao để tôi kết bạn được?", "Làm thế nào để biết người đó có phải bạn bè thực sự?", và "Tôi có nên tiếp tục chơi với những người bạn hiện tại không hay họ chỉ đang khiến tôi chán ngấy cả lên?" có thể khiến một người bị ám ảnh và là nguồn gốc cho sự căng thẳng kéo dài suốt đời.
Từ cổ xưa, Aristotle - nhà triết học và bác học thời Hy Lạp cổ đại, học trò của Platon và thầy dạy của Alexandros Đại đế - đã có một ý niệm về tình bạn, mang một câu trả lời khả thi đến những mối băn khoăn kia của tâm lý con người hiện đại. Ông chia tình bạn thành 3 loại. Nhờ các phân loại này mà ta có thể phân tích đời sống xã hội của riêng mình và nuôi dưỡng những tình bạn đem lại niềm
hạnh phúc thật sự.
1. Tình bạn vì lợi ích
Tình bạn vụ lợi là mối quan hệ dựa trên những lợi ích chung mà cả hai bên đều đạt được. Ví dụ, mối quan hệ giữa những đối tác làm ăn chẳng hạn. Thường thì những tình bạn này không kéo dài lâu bởi một khi lợi ích không còn thì tình bạn cũng tan biến.
Đây là những tình bạn có sức mạnh rất yếu, không làm chúng ta cảm thấy tràn đầy năng lượng khi tiếp xúc.
2. Tình bạn vì niềm vui
Kiểu tình bạn này dựa trên nguồn gốc cảm xúc như việc có chung sở thích hoặc có cùng hoàn cảnh nào đó. Ví dụ là những người học cùng trường đại học và những người cùng hâm mộ một đội bóng.
Những tình bạn như thế không bền vững lâu dài vì sự yêu thích và hoàn cảnh của chúng ta thường thay đổi theo thời gian.
Những tình bạn này cho ta niềm vui, nhưng không tràn đầy vì không có nền tảng của sự thấu hiểu sâu sắc và quý trọng đối phương thật sự.
3. Tình bạn vì đức hạnh
Tình bạn này dựa trên sự tôn trọng những giá trị đạo đức mà người kia có.
Nói cách khác, bạn xây dựng một mối quan hệ đúng nghĩa với người khác không đơn giản chỉ vì lợi lộc, hay sở thích. Tuy nhiên, kiểu tình bạn thứ ba này bao gồm cả lợi ích cho hai bên và những niềm chia sẻ trong mối quan hệ.
Trong tình bạn của đức hạnh, bạn thực sự trân trọng đối phương vì chính con người họ, và họ cũng như thế. Tình bạn này cần
thời gian và sự cố gắng của cả hai để có thể phát triển, nhưng đó là mối quan hệ lâu dài nhất và hạnh phúc nhất của con người.
Cả 3 loại tình bạn đều mang giá trị riêng của chúng, bạn có những kiểu tình bạn nào phụ thuộc vào hoàn cảnh của bạn mà thôi. Nhưng dĩ nhiên, kiểu tình bạn quan trọng nhất, mang đến cho bạn nhiều giá trị nhất trong đời thì chắc chắn chỉ có tình bạn của đức hạnh mà thôi.