Khổng Tử cũng từng
khuyên răn các
học trò rằng chớ nói với châu chấu về bốn mùa, bởi châu chấu chỉ sinh trưởng trong
ba mùa xuân - hạ - thu.
Người khác không đồng tình với quan điểm của
bạn đơn giản là bởi họ chưa từng đi qua những nơi bạn đã đến, chưa từng
đọc qua cuốn
sách bạn đã đọc, chưa từng quen những người bạn đã biết.
Tranh cãi với người không cùng chí hướng là việc phí thời gian vô ích
Khổng Tử có một cậu
học trò rất thích tranh luận phải trái, đúng sai với người khác. Một hôm, người học trò này đến thăm Khổng Tử thì gặp một vị khách đang đứng trước cổng
nhà.
Ông ta gọi vị học trò kia lại và hỏi: "Nghe nói
thầy dạy của ngài là Khổng thánh nhân, như vậy thì
học vấn của ngài chắc hẳn phải cao siêu lắm.
Ngài
cho ta hỏi một năm có mấy mùa? Nếu ngài
trả lời đúng, ta sẽ dập đầu quỳ lạy ngài, còn nếu trả lời sai thì ngài phải bái lạy ta."
Vị đệ tử kia nổi máu
hiếu thắng,
suy nghĩ một lát bèn trả lời: "Xuân, Hạ, Thu, Đông, có bốn mùa!"
Người khách kia cãi lại: "Sai! Có ba mùa!"
Vị đệ tử cảm thấy những điều vị khách kia nói thật là kỳ quái, anh phản đối lại ông ta: "Rõ ràng là một năm có bốn mùa, sao ông lại nói là có ba mùa?"
Đúng lúc hai người đang tranh luận dữ dội, mãi không thể phân định kẻ thắng người thua thì Khổng Tử đi ra mở cửa. Vị khách
vội vàng hỏi: "Thánh nhân! Xin ngài hãy phân minh giúp chúng ta, một năm rốt cuộc là có mấy mùa?"
Khổng Tử nhìn vị khách rồi nói: "Ba mùa!"
Vị khách nọ tỏ ra vô cùng đắc chí, quay
sang cậu học trò: "Ngươi nghe đã rõ chưa, còn không bái ta một lạy tạ lỗi sao?". Nói rồi ông ta dương dương
tự đắc,
cười ha hả và quay lưng bỏ đi.
Cậu học trò không hiểu ý trong câu nói của Khổng Tử, liền hỏi lại: "Thưa thầy! Một năm rõ ràng là có bốn mùa, sao vừa rồi thầy lại nói là có ba mùa?"
Khổng Tử trả lời: "
Con không thấy người kia sao? Đó cũng giống như trường hợp của loài châu chấu vậy.
Một năm, châu chấu chỉ
sống có ba mùa là xuân, hạ và thu, nó đâu có biết
mùa đông là gì? Con tranh luận với nó chẳng phải là không bao giờ đi đến hồi kết
hay sao?"
Trong suốt
cuộc đời, chúng ta sẽ
gặp gỡ rất nhiều loại người, trong đó có những người có quan niệm sống, lối suy nghĩ hay cách hành xử vô cùng ngang trái.
Với bất cứ vấn đề nào, họ cũng phải thể hiện là "
chuyên gia" và
khoe khoang sự
hiểu biết của mình với tất cả mọi người. Để
đối phó với những người
bảo thủ như vậy, cách giải quyết đúng đắn nhất đơn giản chính là im lặng và cho qua.