Vương Hoa là người Dư Diêu, Chiết Giang,
sống vào triều đại
nhà Minh. Vào năm thứ 17 niên hiệu Thành Hóa, đời Hoàng đế Minh Hiến Tông, ông thi đỗ trạng nguyên. Vương Hoa làm quan tới chức
Lễ bộ Thị lang. Ông là người
trung hậu và rất có tiết tháo.
Thời kỳ Vương Hoa còn làm quan, có người đã hãm hại ông bằng cách dùng việc
xấu mà người khác làm vu oan
cho ông. Rất nhiều quan lại và
bạn bè đều khuyên ông nên biện bạch để làm sáng tỏ việc này, đồng thời, khuyên ông nên tìm bằng
được người đã làm ra chuyện này, vạch trần họ.
Nhưng Vương Hoa sau khi nghe những
lời khuyên ấy thì đều nói: “Đây là việc mà một người
bạn thân học cùng tôi đã làm. Nếu tôi biện bạch làm sáng tỏ thì chẳng phải chính là vạch trần việc riêng và
lỗi lầm của
bạn mình sao?”. Vì thế, ông trước sau đều không vạch trần làm sáng tỏ việc ấy.
Về sau, người
con trai của ông là Vương Thủ Nhân, cũng chính là Vương Dương Minh – nhà
chính trị, nhà
tư tưởng xuất sắc thời nhà Minh lên kinh thành nhậm chức, biết được chuyện này. Sau khi nghe được rất nhiều lời thảo luận qua lại của nhiều người, Vương Dương Minh định dâng tấu lên Hoàng thượng để làm rõ sự tình.
Vương Hoa biết tin liền
vội vàng gửi thư cho
con trai, ngăn không cho con làm như vậy. Trong thư, Vương Hoa viết: “Con làm như vậy là thành sỉ nhục
cha. Nếu con vạch trần việc riêng và lỗi lầm của bạn cha thì đó càng là sỉ nhục lớn đối với cha!”.
Vương Thủ Nhân
đọc xong lời khuyên bảo của cha thì lập tức hủy bỏ ý định biện giải thay cha mình. Người đời sau luôn tán dương
đức hạnh của Vương Hoa, đồng thời họ cho rằng chính
đức hạnh của ông đã giáo dưỡng nên một Vương Dương Minh nổi
danh sau này.
Hàn Kỳ (1008-1075) tên tự là Trĩ Khuê, hiệu là Cán Tẩu, người An Dương, Tương Châu. Ông sinh ra trong một gia đình có nhiều đời làm quan.
Khi Hàn Kỳ đóng quân ở Định Châu, có một lần ông
ngồi viết thơ vào buổi tối nên đã gọi một binh sĩ cầm nến đứng bên cạnh để chiếu sáng. Binh sĩ này mải nhìn đi chỗ khác nên
sơ suất làm cây nến bị nghiêng và
cháy vào tóc của Hàn Kỳ, Hàn Kỳ lấy tay áo dập
lửa rồi lại tiếp tục viết thơ.
Một lát sau, ông quay lại nhìn thì phát hiện ra người cầm nến bên cạnh đã được đổi thành người khác. Vì
sợ viên quan chủ quản sẽ trách phạt binh sĩ kia nên ông vội vàng gọi viên chủ quản đến và bảo: “Không cần đổi người, anh ta
hiện tại đã biết cách cầm nến rồi”. Từ đó về sau, quan binh trong quân đội ai nấy đều thêm bội phục tấm
lòng khoan dung độ lượng của Hàn Kỳ.
Thời Hàn Kỳ đảm nhận chức
Tể tướng, ông luôn phát hiện ra trong số
công văn được gửi đến có những lá thư công kích vạch trần lẫn nhau với lời lẽ
ác ý. Ông đều ngay lập tức lấy lại, không bao giờ để cho người khác thấy được. Nhờ đó mà
mối quan hệ của mọi người trong triều được
hòa thuận hơn.
Hành Công là cụ của Đào Chú – quan lớn được Hoàng đế
Đạo Quang triều nhà Thanh rất
trọng dụng, đảm nhận chức quan Hàn Lâm Viện, sau đó được
thăng chức lên làm quan Ngự sử, là người huyện An Hóa, tỉnh Hồ Nam. Hành Công là một người có
đạo đức cao
đẹp.
Vào một ngày trời lạnh giá, có một người đã lẻn vào nhà ông để
trộm gạo. Lúc ấy, ông biết nên đã lần theo dấu tuyết và đi đến cửa nhà người này. Ông biết rõ người này là người có
nhận thức nên
thông cảm cho gia cảnh
nghèo khó của người này, lặng lẽ quay về nhà.
Sự việc ấy xảy ra, ông không bao giờ nhắc tới một lần nào trong đời. 30 năm sau,
vợ của ông
kể chuyện này với con cháu để con cháu noi gương
học tập nhưng tuyệt nhiên không nhắc đến tên của người trộm.
Con người sống, ai không có
sai lầm? Ai không có thiếu sót? Nếu chỉ nhìn vào lỗi lầm và thiếu sót của người khác thì chẳng những vô ích đối với bản thân mà còn khiến người khác bị tổn hại. Nếu một người
có thể mở rộng
tấm lòng,
khiêm tốn ôn hòa, thành
tâm thành ý đối đãi với người khác thì cuộc
đời người ấy sẽ
bình an,
tốt đẹp.
Xem thêm: