1. Người bạn luôn thích hỏi nên làm như thế nào
Tôi có một người bạn, luôn thích hỏi nên làm như thế nào. Gặp
được người
con gái mình thích, không biết có nên
theo đuổi hay không; có
cơ hội việc làm, lại không biết có nên thử hay không; trong
kinh doanh buôn bán người khác mời gọi
đầu tư, lại đắn đo không biết có nên
hợp tác hay không… Tóm lại là khi phải ra
quyết định thì có chút
lo sợ, nên muốn hỏi xung quanh.
Lúc này, tôi mới nói
cho người bạn một chút về
đạo lý của Nho gia. Nho gia chính là muốn dạy cho chúng ta “Nắm lấy được”.
Nói thí dụ, Nho gia giảng “
Tu thân, tề gia, trị quốc,
bình thiên hạ”. Đây chính là nói đến
mục tiêu của mỗi người chúng ta. Mặc dù mục tiêu này
cơ bản không nhiều người
có thể làm được.
Nho gia chính là thúc đẩy người ta hăm hở tiến lên, chính là muốn nói rằng, gặp được người mình thích thì hãy theo đuổi, thấy cái mình muốn thì hãy nắm lấy, muốn thử thì hãy thử và dùng
lý trí để biết điểm dừng. Có thể nói, Nho gia cũng giống như một phương thuốc
giúp người ta luôn
nỗ lực tiến tới.
Kỳ thực,
cuộc đời chính là như vậy, bạn dám làm, dám thử, thì tất có thể
thành công, còn nếu bạn không làm, không dám thử, thì chắc chắn thứ gì cũng không đạt được.
Sống trên đời, không theo đuổi và gánh vác điều gì, cũng không dám vươn lên, vậy thì
cuộc sống còn có
ý nghĩa gì nữa?
2. Còn có một người bạn, trái ngược hoàn toàn với người bạn ở trên
Lúc này tôi liền nói cho anh ta nghe một chút về
đạo lý của Đạo gia. Đạo gia kỳ thực chính là dạy người ta “
Nghĩ thông suốt”.
Đời người ngắn ngủi, cần phải khẩn trương nỗ lực vì một
cuộc sống tốt đẹp cho gia đình. Đây là khẩn trương theo cách nói của Nho gia. Nhưng cuộc đời cũng có
buông. Thời điểm nên
buông bỏ thì phải buông, nỗ lực theo cách nói của Nho gia sẽ khiến người ta cảm thấy
mệt mỏi.
Giống như dây thun, có thể kéo căng, có thể co giãn mới sử dụng được, nhưng nếu như luôn bị kéo căng, thì một ngày nào đó nó sẽ bị đứt.
Nói thí dụ như bạn đã thất bại, đầu tư kinh doanh bị
lừa gạt, có thể đã mất hy vọng đối với cuộc sống. Lúc này nên nghĩ về những gì mà Lão Tử từng nói,
họa phúc tương y, cần phải thông suốt, chớ vì một chuyện mà khiến ta phải
bế tắc, đời người sớm
muộn cũng sẽ chuyển
vận. Có những lúc buông thả cũng rất
tốt, đâu cần phải nghĩ đến những công to việc lớn.
Vì vậy, trăm ngàn năm qua, rất nhiều người khi mọi sự không được như ý, đều có thể tìm được sự
giải thoát từ trong tư
tưởng của Đạo gia, không đến nỗi bởi vì một lần trắc trở mà không thể gượng dậy nổi.
Tôi có quen một người bạn rất
giàu có, rất nhiều người nghĩ anh ta hẳn là vô lo vô nghĩ. Gia đình mở
công ty lớn, có một người
vợ tốt,
con cái cũng đều
ngoan ngoãn biết nghe lời. Loại cuộc sống này đoán chừng là bao nhiêu người hâm mộ.
Thế nhưng anh ta nói rằng luôn cảm thấy phiền
não. Không chỉ nói đến những việc vặt trong cuộc sống gia đình, còn có
đối thủ cạnh tranh trong kinh doanh,
vấn đề giáo dục con cái, quan hệ với đối tác. Chính anh ta nói,
tiền kiếm được càng nhiều, thì
công việc càng nhiều, phiền não cũng nhiều hơn.
Lúc này tôi mới khuyên anh ta
đọc kinh
Phật, có lẽ sẽ giúp được chút gì cho anh ấy.
Phật giáo giảng chính là “Buông bỏ”. Sắc tức là không, không tức là sắc. Buông bỏ một ít
tài phú,
danh dự,
địa vị… cũng chính là buông bỏ được rất nhiều thống
khổ của bạn.
Người bạn
giàu có của tôi nói: “Đây đều là những thứ mà tôi cả đời nỗ lực mới có được, sao có thể nói buông bỏ là buông bỏ được?”. Loại
triết lý này, người thường chúng ta không thể hiểu được. Nhưng có người có thể làm được, chính là Lý Thúc Đồng.
Lý Thúc Đồng trước kia đọc đủ mọi kinh điển Nho gia, từng ra nước ngoài
học, khi về nước trở thành một bậc
thầy âm nhạc, có thể nói là
tương lai sáng lạn. Nhưng cuối cùng ông lại
lựa chọn xuất gia, buông bỏ
thành tựu địa vị của mình, người khác đều cảm thấy khó hiểu. Nhưng kỳ thực, ông ấy mới là người hiểu thấu
trí tuệ nhân sinh.
Có thể
nắm giữ được, cố gắng vươn lên tìm đến thành công. Nhưng khi đã thành công rồi hoặc mọi sự thất bại, thì lại có thể buông bỏ xuống được, thản đãng mà sống tiếp, đó mới thật sự là đại
trí tuệ.