Nếu có những hiểu lầm sau đây về
thiền định, bạn nên sớm loại bỏ chúng để
trải nghiệm trọn vẹn các lợi ích về thể chất và
tinh thần mà việc tập thiền mang lại.
Trong vòng 40 năm qua, thiền định đã trở nên phổ biến trong
văn hóa phương Tây. Người người tập thiền, nhà nhà tập thiền, từ
doanh nhân thành đạt, nghệ sĩ, nhà khoa
học cho đến học sinh, giáo viên, quân nhân.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều quan niệm
sai lầm được mọi người truyền miệng, khiến nhiều người e ngại không dám tập, từ đó bỏ qua những lợi ích về thể chất và tinh thần mà thiền mang lại.
Dưới đây là 7 hiểu lầm thường thấy nhất về thiền.
Hiểu lầm 1: Thiền rất khó
Sự thật: Thật ra, nếu làm đúng theo hướng dẫn, thiền rất dễ học và
vui. Có rất nhiều kỹ thuật đơn giản, chẳng hạn như
tập trung vào hơi thở, hoặc lặp đi lặp lại thần chú trong đầu. Bạn tưởng thiền khó là do bạn đã
cố gắng quá sức để tập trung. Bạn nghĩ quá nhiều về kết quả, lo lắng rằng mình làm không đúng
động tác. Muốn quá trình thiền diễn ra suôn sẻ và đem lại nhiều lợi ích nhất, bạn cần
làm theo hướng dẫn của giáo viên hoặc tư vấn viên.
Hiểu lầm 2: Muốn thiền thành công, tâm trí phải tĩnh lặng
Sự thật: Đây có lẽ là hiểu lầm hàng đầu trong thiền và khiến rất nhiều người
bỏ cuộc. Thiền không phải là kiểm soát mọi
suy nghĩ, loại bỏ chúng ra khỏi đầu - điều này chỉ khiến chúng ta thêm
stress. Mặc dù chúng ta
không thể ép buộc tâm trí mình yên lặng, chúng ta
có thể tìm thấy
bình yên vốn đã tồn tại trong những khoảng trống giữa những dòng suy nghĩ của mình thông qua thiền.
Khoảng trống là nơi chỉ có tâm thức, tĩnh lặng và bình yên. Khi thiền, chúng ta sẽ tập trung vào một thứ, ví dụ như hơi thở, hình ảnh hay thần chú, để tâm trí ta được
thư giãn và tiến gần tới dòng chảy tĩnh lặng của
nhận thức. Khi các suy nghĩ bất chợt xuất hiện, ta không cần phải xem xét hay cố gắng đẩy chúng đi. Thay vào đó, hãy chuyển hướng tập trung của mình sang một thứ khác.
Hiểu lầm 3: Phải mất nhiều năm bạn mới nhận được những lợi ích từ việc thiền
Sự thật: Thiền định có cả những lợi ích trước mắt và lâu dài. Bạn có thể
cảm nhận được lợi ích của nó ngay khi mới ngồi xuống tập hoặc trong vòng vài ngày đầu tiên của quá trình thiền. Theo nghiên cứu của ĐH
Harvard và Bệnh viện đa khoa Massachusetts, người tập có thể cảm thấy bình tâm và giảm thiểu lo âu chỉ sau 8 tuần.
Ngoài ra, thiền còn giúp phát triển những phần não bộ có liên quan tới
trí nhớ, sự
đồng cảm,
lòng tự trọng và điều tiết stress. Bên cạnh đó, thiền còn giúp người tập
ngủ ngon hơn, tăng cường tập trung, giảm huyết áp và cải thiện hệ miễn dịch về lâu dài.
Hiểu lầm 4: Thiền là một hình thức giải thoát
Sự thật: Mục đích thực sự của thiền không phải là để trốn chạy tất cả, mà là để cảm nhận và
kết nối được với thế giới nội tâm của mình. Khi thiền, bạn sẽ "lặn ngụp" phía dưới bề mặt tâm trí - thứ đang bị lấp đầy bởi những suy nghĩ về
quá khứ và lo lắng về
tương lai - để tiến gần tới tâm thức. Tại đây, bạn sẽ xóa bỏ mọi định kiến về bản thân, về những giới hạn, khuyết điểm của mình, để nhìn ra
con người thật sự của mình. Nếu tập thiền thường xuyên, bạn sẽ cảm thấy tâm trí của mình thông suốt hơn.
Nhiều người coi thiền là hình thức giải thoát mọi phiền muộn,
đau khổ của bản thân, nhưng đây là
cách làm phản tác dụng. Thay vào đó, bạn nên tìm tới các nhà tư vấn
tâm lý để giải quyết và chữa lãnh những
cảm xúc tổn thương của mình.
Hiểu lầm 5: Tôi không có đủ thời gian để thiền
Sự thật: Có những doanh nhân, lãnh
đạo dù
bận rộn bù đầu nhưng chưa bao giờ bỏ lỡ bất cứ buổi tập thiền nào trong vòng 25 năm. Vì thế, nếu bạn coi thiền là ưu tiên hàng đầu, bạn sẽ có thời gian để tập. Kể cả khi lịch của bạn quá dày, hãy cố dành vài phút để tập thiền vì có còn hơn không.
Thực ra, khi tập thiền đều đặn, bạn sẽ cảm thấy mình có nhiều thời gian hơn. Thiền định giúp điều tiết hơi thở và nhịp tim chậm lại, hạ huyết áp, giảm thiểu lượng hormone gây stress cũng như các chất hóa học thúc đẩy quá trình lão hóa. Nhờ vậy, chúng ta có cảm giác như thời gian đang ngừng lại. Tập thiền giúp cơ thể và tâm trí bạn thư giãn, do đó, bạn sẽ thấy mình "làm ít, được nhiều".
Hiểu lầm 6: Thiền là một phương pháp mang tính tâm linh hay tôn giáo
Sự thật: Thiền định là phương pháp giúp chúng ta tìm thấy bình yên và tĩnh lặng, vượt lên trên tâm trí hỗn độn. Nó không đòi hỏi bất cứ
niềm tin tâm linh nào, và người từ bất cứ tôn giáo nào cũng có thể thực hiện được. Mọi người tập thiền để tìm thấy sự tĩnh tại trong
tâm hồn, cũng như thu về những lợi ích
sức khỏe như hạ huyết áp, giảm stress và ngủ ngon giấc.
Hiểu lầm 7: Ai tập thiền cũng sẽ có những trải nghiệm siêu việt
Sự thật: Một số người
thất vọng khi không được trải nghiệm các viễn cảnh, màu sắc, cảm thấy bay bổng, giác
ngộ khi thiền. Mặc dù khi thiền, chúng ta sẽ có những giây phút
hạnh phúc, vui sướng, mãn nguyện, nhưng đây không phải là mục đích của việc thiền. Lợi ích thực sự của việc thiền hiện diện trong cuộc sống thường ngày của mỗi người.
Sau mỗi buổi tập thiền, chúng ta sẽ đem sự tĩnh lặng và bình yên vào các hoạt động thường ngày. Nhờ vậy, ta sẽ
sáng tạo hơn,
tâm huyết hơn, tập trung hơn, biết
yêu thương bản thân mình và những người xung quanh.