Vạn vật trên thế gian này nhiều như số cát ở sông Hằng, cho dù chúng ta có nhìn thấy hay không, có thể cảm nhận hay không, thì chúng vẫn luôn tồn tại ở đó. Nếu cứ ngồi dưới đáy giếng mà nhìn lên bầu trời, thì sẽ rất khó để hiểu được vũ trụ vô tận này.
Người vô thần: Tôi thấy mới tin, không thấy thì không tin.
Cao tăng: Ồ, thí chủ thật
thẳng thắn. Tuy nhiên, như ngài đang thấy, có một cung điện màu xanh dát vàng, to lớn, nguy nga, đang ở trước mặt ngài khoảng 100 mét. Khi màn đêm
buông xuống và
bóng tối bao phủ, liệu ngài có cho rằng cái cung điện to lớn ấy không hề
tồn tại hay không?
Người vô thần: Tất nhiên là nó vẫn tồn tại, nhưng bị
bóng đêm bao phủ.
Cao tăng: Thế bóng đêm là gì?
Người vô thần: Là…
Cao tăng: Trời tối thì ngài tin vào bóng đêm? Trời sáng thì ngài tin vào ánh
mặt trời?
Người vô thần: À thì…
Cao tăng: Này thí chủ, thực ra ngài
có thể nhìn thấy những thứ mà ngài không nhìn thấy! Tòa cung điện nằm ở ngay kia và không bao giờ dịch chuyển, chỉ có
tâm hồn và
trí tuệ của ngài bị bóng đêm bao phủ mà thôi,
do đó tòa cung điện đã biến
mất khỏi tâm của ngài.
Người vô thần (chắp tay biểu lộ sự
thành kính): Thưa
thầy, xin hãy giảng giải thêm cho tôi hiểu.
Cao tăng: Tất cả những điều làm tâm của ngài lung lạc cũng giống như bóng đêm bất tận và vô minh này, chỉ có cách thể hiện là khác nhau thôi. Vạn vật trên thế gian này nhiều như số cát ở sông Hằng, cho dù ngài có nhìn thấy hay không, có thể
cảm nhận hay không, thì chúng vẫn luôn tồn tại ở đó; nếu ngài cứ
ngồi dưới đáy giếng mà nhìn lên bầu trời, thì sẽ rất khó để hiểu
được vũ trụ vô tận này. Nói cách khác, mọi thứ
không thể tóm gọn trong việc nhìn thấy hay không nhìn thấy.