Đối lập với khiêm tốn là kiêu ngạo
Nếu một người không khiêm tốn thì hẳn là người kiêu ngạo. Người kiêu ngạo sẽ xem thường và
hay đổ lỗi cho người khác. Họ chỉ nhìn thấy
thiếu sót và
sai lầm của người khác, và cuối cùng sẽ đi theo
con đường sai lệch.
Người kiêu ngạo có quá nhiều
ma tính trong tâm như
oán hận, tật đố, tranh đấu và
tham lam. Vì vậy chủ ý thức của họ rất yếu. Họ thường bị ma quỷ và các nhân tố bên ngoài thao túng. Họ dễ
tự ti, xa rời các tiêu chuẩn
đạo đức và làm ra những việc gây
tổn thương người khác hoặc thậm chí còn huỷ hoại gia đình của
chính mình.
Người kiêu ngạo thường
ích kỷ và không
hài lòng với người khác.
Do đó, người khác cảm thấy khó
hòa hợp với họ. Vì thế người kiêu ngạo thường bị
cô lập.
Khiêm tốn là cảnh giới cao thượng của một người có hàm dưỡng
Người đại
trí huệ là người khiêm tốn.
Người biết hướng nội, có thể
chiến thắng mình là người khiêm tốn.
Dưới đây là câu chuyện bài học về lòng khiêm tốn
Từ Đạt đi chinh chiến khắp nơi, dẹp yên bờ cõi, mỗi năm đều ra trận từ mùa xuân, đến cuối đông mới quay trở về. Sau khi trở về Từ Đạt dâng trả tướng ấn, hoàng đế Chu Nguyên Chương ban cho ông
thời gian nghỉ ngơi, làm yến tiệc khoản đãi ông, xem ông như một người
anh em từ thuở hàn vi. Từ Đạt được vua tin yêu, lại có công lao
thành tích to lớn như thế nhưng không hề bởi vậy mà kiêu ngạo và
buông thả, trái lại còn càng ngày càng khiêm tốn hơn.
Đức hạnh tu dưỡng của ông
quả là đáng khâm phục.
Hoàng đế có lần ôn tồn bảo: “Từ huynh công lao rất lớn, nhưng chưa hề được an cư
ổn định. Có thể ban thưởng Cựu Để cho ông ấy”. Ý của
nhà vua là ban thưởng những dinh thự thời còn làm Ngô Vương cho Từ Đạt, nhưng ông nhất quyết
từ chối. Hoàng đế thấy ông khiêm tốn như thế rất
vui, bèn sai người xây dựng ngay tại phía trước Cựu Để một dinh thự tặng ông, trong miếu thờ của dinh thự ghi rõ 2 chữ “Công lớn”.
Từ Đạt trong lĩnh vực cầm quân thì rất nghiêm minh, suy xét
tinh tế. Ông còn có thể đồng cam cộng
khổ với tướng sỹ, ai nấy đều rất kính phục ông. Vì thế mà trong chiến trận ông luôn luôn chiến thắng. Ông cũng không bao giờ giết oan người vô tội, không tham lam không bạo ngược, còn
nghiêm khắc cấm binh lính xâm phạm và
bạo lực đối với các tù binh. Ông nghiêm cấm quân đội làm tổn thương và quấy rối dân chúng, khiến ai nấy đều
kính trọng. Trở lại triều đình, ông cũng chẳng nói kể gì công lao, chẳng phô trương thanh thế. Lúc đi đâu ông thường tự mình đánh
xe, còn khi ở nhà ông có
cuộc sống hết sức
bình thường giản dị, dễ gần. Ông rất trọng đãi các Nho sinh, đối với họ rất
hòa thuận và
vui vẻ.
Hoàng đế từng ca ngợi Từ Đạt: “Vâng
mệnh xuất chinh ra trận, thành công khải hoàn mà không hề kiêu ngạo phô trương, không
đam mê nữ sắc, không tham
tiền của, thanh liêm chính trực, trong sáng tuyệt vời như nhật nguyệt, thì chỉ có Đại tướng quân mà thôi”.
Đáng
buồn thay, từ cổ chí kim, bao nhiêu người bởi tranh công đoạt
lợi, kể lể công lao rồi sinh lòng kiêu ngạo,
xa hoa phóng túng. Nhẹ thì bị giáng chức lưu đày, nặng thì tự mang tới
họa sát thân, không được chết một cách yên lành. Như Từ Đạt không
kiêu căng tự mãn, cung kính, khiêm tốn như vậy, quả là đáng quý, cho nên từ trên xuống dưới, từ Hoàng đế cho đến bình dân trăm họ đều vô cùng kính phục ông. Sau khi ông qua đời, Hoàng đế tạm thôi thiết triều, đích thân tới dự tang
lễ, thương tiếc đau buồn mãi không thôi. Vua truy phong ông làm Trung Sơn Vương, đích thân viết văn bia cho mộ của ông. Vua sai người phụ lễ tại Thái miếu, ở miếu Công thần thì sai người vẽ
chân dung của ông. Hoàng đế còn ban tặng tước Vương cho gia đình ông.