Chị Phương có 2 đứa 
con trai, Timo năm nay 
học lớp 6 và James, lớp 2. 
Mẹ chị Phương là cô 
Bình, vốn là một 
cô giáo dạy 
Anh văn cấp 2, khi 
con gái lấy 
chồng thì bỏ dạy học, qua đây 
sống cùng với 
con gái. Trong 
nhà, mọi người vẫn nói với nhau bằng 
tiếng Việt vì anh Paul 
khuyến khích việc này. 
Tony qua chơi, 
hay nói chuyện với Timo và rất ngạc nhiên trước 
suy nghĩ của 
cậu bé. Có lần, nhân dịp bà ngoại đưa James đi chơi với 
bạn, ở nhà chỉ có chị Phương, Timo và 
Tony. 
Ngồi tâm sự, Timo nói là nó 
ghét nhất là bà ngoại, nhưng cứ nói ra là mẹ nó, chị Phương, vốn là một “shouting mom”, tức một bà mẹ hay 
la mắng, bảo không 
được nói điều này khi có mặt bà. Tony mới hỏi đâu con kể ra 
cho cậu nghe đi, bà ngoại làm gì mà con ghét vậy. Nó nói bà ngoại kỳ cục lắm. Nó kể, cứ 
đi học về, câu đầu tiên bà sẽ hỏi là “Timo, con 
ăn cái gì chưa?”, và câu thứ hai là “hôm nay đi học có 
ngoan không”. Nó hỏi “ngoan” là gì, nó hỏi mẹ nó nhưng mẹ nó nói không biết, bảo con hỏi cậu Tony ấy, cậu ấy 
giỏi tiếng Anh hơn mẹ.
 
 
Tony ngồi suy nghĩ 
mất mấy phút, vì dịch chữ “ngoan” 
sang tiếng Anh là một việc cực khó. Dùng “nice, good” cũng không đúng, mà “kind, lovely...” gì cũng sai. Vật vã mãi Tony mới dịch sát nhất chữ “ngoan” là “obedient”, 
tính từ của động từ "to obey" 
nghĩa là “biết vâng lời, nghe lời, tuân lệnh, tuân theo”. Tony bảo 
văn hóa châu Á, người nhỏ phải “ngoan” với 
người lớn. Timo nó ngạc nhiên lắm, nó bảo, vậy Timo 
không ngoan được rồi, vì Timo chỉ “obey rules and regulations” thôi, tức chỉ tuân theo các 
quy tắc, quy định...chứ không "obey" người khác chỉ vì người khác là người lớn. Nó còn bảo “nếu mình ngoan với người lớn, mà người lớn sai thì sao”. 
 
 
Lúc này thì Tony cứng họng. Chị Phương đang 
nấu ăn dưới bếp, loáng thoáng nghe câu chuyện, thì quát tháo lên: Timo, con không được hỗn. Timo hỏi, uncle Tony ơi, “hỗn” tiếng Anh là gì? Tony 
bắt đầu thẩu thẩng quay thung (nhức đầu đau bụng) vì 
bất đồng ngôn ngữ. Chị Phương còn nói câu ca dao mẹ 
dạy con không 
nhớ à, “
cá không ăn muối cá ươn. Con cãi 
cha mẹ, trăm đường con hư”. Timo nói cậu dịch sát nghĩa giùm. Tony 
nhanh nhẹn dịch “
Fish must be marinated with salt, if not, it will be damaged. If you dont obey your parents’s, 100% you are wrong”. Timo không đồng ý, nó bảo nếu cá bỏ vô tủ đông tủ đá thì cũng đâu có ươn đâu cậu. Tony mới nói, ừa câu này ngày xưa rồi, khi loài người chưa phát minh ra tủ lạnh, giờ 
có thể có cách khác mà cá vẫn không ươn dù không ướp muối. Chị Phương nói mệt quá, hai cậu cháu bưng nồi cá hấp ra ngoài ăn nè. 
(còn tiếp)