Nó nói em thi trường y, thật ra là không đủ điểm nếu không
được ưu tiên. Nên em phải về, chính cái chữ "miền núi" đó đã giúp em có một
cơ hội vào giảng đường. Rồi sau vài năm nữa, nếu muốn
học tiếp thì
có thể em lên lại
Sài gòn, thì cũng không
muộn anh há. Mình nói ừa, thanh niên còn
trẻ, cứ
trải nghiệm chỗ này chỗ kia. Tụi Nhật tụi Tây nó còn lang thang ở tận châu Phi sau khi
tốt nghiệp nữa là. Ở trên đó, em còn có thể trực tiếp chẩn đoán mổ xẻ, chẳng mấy chốc mà kinh nghiệm
làm việc còn hơn các
bạn ở đây, khi
ra trường chuyên môn chỉ dừng lại ở việc pha trà rót nước
cho các cây đa cây đề. Làm không công ở bệnh viện lớn mấy năm trời làm gì em, em đào tạo làm
bác sĩ mà, sao lại toàn phát thuốc, chích thuốc.
Lãng phí quá.
Sống trên đời
biết ơn nghĩa với người, với vùng đất em sinh ra, với vùng đất em lớn lên là đáng quý.
Lòng biết ơn là cái giúp
con người khác các động vật khác, anh vẫn quan niệm là ai cử mình
đi học, thì phải về. Nhiều bạn được cử đi nước ngoài xong tìm cách ở lại nước ngoài
hay chỉ về thành phố lớn, dẫn đến các tỉnh hay các trường
đại học ở tỉnh phải kiện tụng đòi lại
tiền, rồi mệt quá mà dẹp luôn chương trình này, thế hệ sau
mất cơ hội đi
du học, mình thấy có lỗi với đàn em không? Nhiều bạn nói em ở lại thành phố là để nâng cao
trình độ, học thêm để
phát triển chuyên môn, thì có gì sai? Vậy cuối cùng
mục đích sau khi nâng cao trình độ rồi là gì, có về quê không? Chắc chắn là không, như vậy thì mình là người
ích kỷ, chỉ nghĩ cho mình.
Ví dụ nhé, vì 100 ngàn dân trên đó quá ít bác sĩ, nên dù chỉ có 20 điểm em đã đậu vào trường
Y khoa, lẽ ra phải là 25 điểm, em lấy mất suất
ngồi giảng đường của cả trăm bạn ở thành phố đạt mức điểm 24,5. Mục đích của chính
sách này là đào tạo em để trở về và
giúp đỡ người dân trên kia. Giờ em cũng bon chen ở lại thành phố, tiếp tục để 100 ngàn dân trên miền núi tiếp tục
chết vì thiếu bác sĩ, thì mình bạc tình bạc nghĩa lắm em à. Nên làm gì thì làm,
đừng có
đánh mất mình vì chút
vật chất cỏn
con, em hãy
kiêu hãnh để ngẩng đầu với chính em.
Chia tay, mình tặng nó cuốn sách “
You Can Win” mà mình rất ưa thích, và dặn dò, dù gì đi nữa, phàm đã
chọn nghề y cao quý, thì chớ có
quên lời thề Hippocrates. Nghen em.
Sinh viên y khoa khi
tốt nghiệp, đều phải tuyên thệ, còn gọi là lời thề Hippocrates, ông tổ của ngành y
phương Tây. Coi như
lời hứa danh dự của nghề. Mà
tiếng Việt mình cũng hay, có hai nghề mà người ta gọi là bác, là bác sĩ và bác
tài,
đơn giản vì giống nhau ở chỗ, đều nắm sinh mạng của người khác trong tay. Nên khi hành nghề phải tuyên thệ, vì một phút chốc nào đó, chất con nổi dậy lấn át chất người, sẽ vì mình hay vì tiền mà
đánh đổi mạng sống của người khác. Những nhiệm vụ lớn lao, người ta bắt buộc người nhận nhiệm vụ phải quỳ xuống tuyên thệ, vì chỉ còn cách duy nhất là đánh vào
tiềm thức, đánh vào
lương tri, tận sâu trong
tâm khảm họ. Và một khi đã tuyên thệ, người ta sẽ
sợ hãi khi vi phạm, một
nỗi sợ vô hình.
Nói đến nghề y mới
nhớ, hồi còn ở quê, ở đầu thị trấn có một bác sĩ, tên A. Lúc đó còn học tiểu học, có lần sáng
ngủ dậy, mình bị
sốt cao rồi ói. Bà dì chạy ra vườn hái lá chùm ruột giã rồi đắp trên trán cho mát, nhưng một hồi sau thì tình hình cũng không khả quan hơn, sốt còn cao hơn nữa, mặt mũi xanh lè. Má mình phải nghỉ dạy, lật đật đạp
xe đèo con chạy ra thị trấn, ghé
nhà bác sĩ A nhờ khám. Xuống xe, mình đi loạng choạng vào sân nhà ổng và có ói một ít vào bồn hoa, thật ra cũng chỉ toàn nước. Ổng đi ra, đứng trên thềm cao, mặt mũi
khó chịu nói sao chị lại để cháu ói vào bồn hoa, hai
mẹ con đi đâu có việc gì. Má có la mình, nói sao con lại ói vào đó, rồi đứng khép nép nhìn lên,
ánh mắt van lơn, nói bác sĩ ơi giúp giùm con chị, nó bịnh đột ngột quá. Mà bữa nay nhà chị không có tiền, chị chưa tới kỳ lãnh lương nên khi nào lãnh chị sẽ mang ra liền. Thấy ổng
chần chừ nên má mình cũng tỏ ra khá lanh
lợi khi đề cập là có quen cô X, cô Y, tức các
cô giáo cùng dạy trong trường nhưng có nhà ở gần đó, để ổng yên tâm là không bị xù. Nhưng ổng nhìn nhìn hai
mẹ con, nhìn chiếc
xe đạp mini cà
tàng rồi phán, thôi chị đi chở cháu đi chỗ khác đi, tui đang bận. Mình vẫn ngồi dưới đất và ói. Má mình năn nỉ nói bác sĩ cho cháu vô nhà, coi cháu giùm một chút có sao không, nếu nặng thì chị chở ra bệnh viện, làm
ơn làm
phước giùm chị, chị
mang ơn suốt đời. Ổng nhìn cái bồn hoa và
tức giận bỏ vào nhà,
đóng cửa lại. Má, một người
phụ nữ với đứa con bé bỏng bên cạnh, cảm thấy bất lực và tủi thân, đứng
khóc như mưa. Làm mình cũng khóc,
con nít mà, thấy mẹ khóc là hay khóc theo. Rồi sau đó hai mẹ con ra bệnh viện huyện, ở bên kia cầu Dinh, có ông y sĩ lấy viên thuốc màu vàng đắng nghét cho mình uống hạ sốt, nằm nghỉ một lúc thì về. Mình nhỏ xíu, đội cái mũ vải rộng thùng thình của chị Hai, ngồi phía sau xe đạp như con cóc, vịn chặt cái yên xe vì
sợ té.
Lúc đạp xe đi về ngang qua nhà ổng, mình có ngoái nhìn vào. Coi cái chỗ lúc nãy ói đã có ai dọn chưa, tự mình cảm thấy sợ hãi vì cái tội ói vào bồn hoa nhà bác sĩ. Và
ám ảnh đến bây giờ, khi thấy ai đó dửng dưng trước mạng sống của người khác. Và
giá trị của một
cậu bé thông minh
đẹp trai như
Tony vầy mà chẳng đáng bằng cái bồn hoa?
Và trên khắp đất nước hình chữ S này, không khó để chúng ta có thể bắt gặp hình ảnh những người mẹ gầy gò, quần đen và chiếc áo sơ mi đã sờn, đội nón lá, gồng mình đạp xe chở những cậu bé, cô bé nhỏ xíu như cái kẹo ngồi đằng sau
ba-ga để đến trường. Với một
niềm tin tươi sáng, rằng thế hệ
người Việt tiếp theo sẽ không
khổ cực như
cha mẹ chúng.
Và cậu bác sĩ mà
Tony nói ở đầu bài, sau khi về quê, trở thành một bác sĩ đầy
tâm huyết, sẵn sàng đến các thôn bản xa xôi để chữa trị cho mọi người. Làm nhiều nên chuyên môn cực
giỏi. Một ngày làm việc, buổi tối vẫn đều đặn đi tập tennis
rèn luyện thể lực và đến nhà
thầy dạy tiếng Pháp trong thị xã Gia Nghĩa để học thêm tiếng Pháp, thường xuyên
email với Tony và lâu lâu lại xuống Sài Gòn thăm Tony để tiếp thêm
sức mạnh. Nói cứ mỗi lần em
lười biếng,
chán nản vì
buồn chán, vì ở quê chẳng có gì chơi, thì lại nhớ đến những lời anh dặn dò, nhớ đến lời thề Hippocrates bên ngôi trường có cái hồ Bao Tử thân
yêu. Em lại điên cuồng lên mạng và
nghiên cứu chuyên môn.
Và bây giờ, cậu ấy đang thay đồ để tối nay đáp chuyến bay đi Paris học lên cao nữa, theo một
học bổng toàn phần của chính phủ Pháp. Học bổng này ưu tiên cho bác sĩ công tác ở vùng sâu vùng xa, nên cũng dễ đạt được hơn. Chúc em sẽ
thành công trong
tương lai, chắc chắn là như vậy. Người có
tâm tốt, không ích kỷ, nghĩ về người khác, thể nào cũng
hạnh phúc.