Tại sao chúng ta thất bại khi thuyết phục người khác?
Thật bực bội nếu ý
tưởng của bạn
hay hơn nhưng bị loại vì bạn không có kĩ năng thuyết phục. Nhiều người trong chúng ta thường xuyên mắc
sai lầm khi tranh luận về một
vấn đề. Chúng ta đều có
xu hướng tìm cách nhanh chóng nhất để
chứng minh đối phương sai và bản thân mình đúng. Đôi khi cách này phát huy tác dụng, nhưng đôi khi thì không.
Ngay cả khi bạn có những lập luận thuyết phục nhưng việc cố chứng minh đối phương sai rõ ràng khiến họ
xấu hổ khi phải
thừa nhận sai lầm của bản thân.
Hiệu ứng "Cháy ngược lại": Càng sửa càng sai
Một
nghiên cứu của Brendan Nyhan và Jason Reifler,
Đại học Michigan và Georgia đã
kết luận, mọi người luôn có xu hướng
ghi nhớ sâu sắc những lần họ sai lầm mà ít khi
cố gắng sửa chữa nó. Nghiên cứu
cho thấy, việc thuyết phục người khác
thay đổi niềm tin là không có tác dụng. Hầu hết chúng ta thường
từ chối tiếp nhận suy nghĩ của người khác. Vì vậy, bạn càng đưa ra các lí lẽ để chứng minh đối phương sai lầm, cuộc
tranh cãi sẽ càng thêm
căng thẳng.
Thuyết phục người khác bằng cách đưa ra bức tranh toàn cảnh
Thay đổi
tâm trí của người khác là một điều
khó khăn. Blaise Pascal,
triết gia người Pháp của thế kỉ 17, đã viết cuốn Persuasion
nổi tiếng từ rất lâu trước khi tâm lí
học ra đời. Ý tưởng của ông sau đó đã được
khoa học tâm lí chứng minh. Pascal gợi ý cách thay đổi
tâm trí của người khác là để cho họ thấy vấn đề trong bức tranh toàn cảnh thay vì cố chứng minh họ sai.
- Thừa nhận quan điểm của đối phương
Quan điểm của mỗi người đều có
giá trị nhất định. Vì vậy, đầu tiên bạn nên thừa nhận những phần đúng của họ. Sau đó, bạn dần tiết lộ những khía cạnh khác của vấn đề, nói rõ đó là phần họ chưa nhận ra.
Hãy tưởng tượng bạn đang bàn bạc về địa điểm
ăn tối với
bạn bè.
A: Tôi muốn ăn burger. Tôi đang rất
đói.
B: Burger cũng có vẻ ngon đấy. Thế pizza thì sao. Chúng ta vừa có thể
ăn no vừa có thêm nhiều
lựa chọn hơn trong một
nhà hàng Italia.
Mọi người đều có những điểm mù và nhiều người nhận ra điều đó. Nếu bạn thuyết phục một cách
khéo léo, đối phương sẽ không cảm thấy bị xúc phạm. Trước tiên, hãy đồng tình sau đó mới chỉ ra những điều chưa hợp lí. Người bị thuyết phục sẽ cảm thấy có vẻ họ chưa nhìn rõ toàn bộ vấn đề chứ không phải họ đã sai lầm. Người ta sẽ dễ dàng bị thuyết phục nếu tự mình nhận ra sai sót hơn là bị người khác
chỉ trích.
Hãy gợi ý thay vì ra lệnh
Cách thể hiện cũng giúp che giấu ý định thuyết phục của
bạn tốt hơn. Đó là lí
do bạn nên chú ý tới giọng nói và ngữ điệu khi tranh luận, thuyết phục người khác. Thay vì tỏ ra là người chỉ
đạo, bạn hãy đóng vai trò như một người đang được hướng dẫn, hãy đưa ra những
câu hỏi thay vì những phán quyết. Đối phương sẽ cảm thấy
tốt hơn và xem xét những điều bạn đang muốn họ suy nghĩ nếu bạn thể hiện nó bằng cách
thân thiện và
nhẹ nhàng.