Thứ nhất: Nhìn xem con cháu ngủ đến mấy giờ? Nếu như ngủ đến lúc mặt trời lên cao mới bắt đầu dậy thì gia đình này đang từ từ lười biếng mà đi xuống.
Thứ hai: Nhìn xem con cháu trong nhà có chăm chỉ làm việc hay không? Bởi vì thói quen làm việc sẽ ảnh hưởng đến cả đời của một ngừời.
Thứ ba: Nhìn xem con cháu có thường đọc sách kinh điển của các bậc cao nhân thánh hiền hay không? Bởi vì người không học sẽ không hiểu nghĩa và không biết đạo lý.
Người nếu như không có việc gì phải áy náy thì khi đối mặt với trời đất, quỷ thần, thì thần sắc sẽ
an nhiên,
bình thản. Tâm tình như vậy là
vui sướng, là
hạnh phúc nhất. Đây là phương thuốc
tốt nhất, là việc lớn nhất của
tu thân dưỡng tính, là đạo lý cần
cố gắng đạt
được nhất.
Trong nội tâm mà thuần khiết, bên ngoài chỉnh tề
nghiêm túc, đây là công phu của “kính” (
kính trọng, tôn kính, cung kính). Bước ra khỏi cửa giống như nhìn thấy khách quý, luôn kính trọng với người khác, đây là khí tượng của “kính”. Bản thân tu dưỡng khiến dân chúng
bình an,
trung thực kính cẩn mà khiến thiên hạ được thái bình, đây là
hiệu quả của “kính”. Thông minh và
trí tuệ đều là từ “kính” mà ra.
Nếu như dù ít hay nhiều người, việc lớn hay
việc nhỏ, đều dùng lòng cung kính (cả bên trong và bên ngoài) để đối đãi, không dám
buông thả thì thân thể sẽ
khỏe mạnh.
Khổng Tử giáo dục con người đều là dùng chữ “nhân” (nhân từ,
nhân ái) làm trọng. Ông nói: “Dục lập lập nhân, dục đạt đạt nhân” (ý nói đến
phương pháp hành nhân: Người đem lòng muốn
sự nghiệp thành đạt của mình làm cho người khác giống y như cho mình vậy. Lấy những điều mà trong lòng mình mong ước để hiểu lòng mong ước của người khác). Người có thể hành nhân sẽ không
có tâm tranh giành và như thế trong tâm luôn thấy
tự tại, vui vẻ, không bị vướng bận điều gì.
Người xưa quan niệm rằng, người mà ngày đêm không làm việc gì,
an nhàn rảnh rỗi trong khi có
khả năng lao động mà lại
sống dựa vào người khác là người
bất hạnh, quỷ thần cũng không đồng ý. Người như vậy sao có thể sống được lâu dài? Bậc thánh hiền xưa luôn là người cần cù, tận lực với dự định của bản thân,
đọc sách và luyện tập, gia tăng
trí huệ và mở mang
kiến thức. Người
thành công trong
xã hội cũng luôn là người
nỗ lực làm việc.
Di chúc của Tăng Quốc Phiên có ảnh hưởng mạnh mẽ và sâu xa đến đời con cháu của ông. Tăng gia luôn ghi nhớ những lời di ngôn của Tăng Quốc Phiên, không tranh giành địa vị, giữ tâm trong sạch và duy trì: “Tăng gia trường thịnh không suy, đời đời có nhân tài.”