Một
danh y thời xưa là Hoa Đà, trong suốt
quá trình chăm sóc bệnh nhân, ông đã đúc kết ra 4 điều cấm kỵ khi ngủ để đảm bảo sức
khỏe.
1. Điều thứ nhất: Phải đi ngủ trước giờ Tý (từ 11 giờ đêm đến 1 giờ sáng)
Theo quan niệm
dưỡng sinh tại Thiếu Lâm tự, giấc ngủ là một phần vô cùng quan trọng trong
đời người. Nếu trước giờ Tý mỗi ngày không ngủ
được, thì khi đi khám bệnh, rất nhiều lão tăng y sẽ nói: “Không chữa cho
bạn”. Kỳ thực không phải là không chịu chữa trị, mà là…chữa không hết được.
Tại sao nói như thế? Người
mất ngủ thâm niên, bất luận là nam
hay nữ thì gan đều đã trực tiếp bị
tổn thương, lâu ngày sẽ tổn thương thận, dần dần tạo thành khí huyết của
thân thể bị thiếu hụt, mỗi ngày khi soi gương sẽ cảm thấy sắc mặt xám xịt, không
tốt.
Đến lúc đó cho dù bạn mỗi ngày dùng
sản phẩm chăm sóc da, các loại chất bổ,
rèn luyện thân thể, cũng
không thể bù đắp lại những tổn thương
do ngủ chưa đủ hoặc là giấc ngủ không tốt. Vì vậy,
dậy sớm thì không sao nhưng tuyệt đối không được
ngủ trễ.
Rất nhiều người
tinh thần không phấn chấn, phần nhiều là do có
thói quen ngủ muộn, thường dễ bị tổn thương gan, tổn thương mật, thiếu tinh lực.
Có nhiều người cho rằng buổi tối ngủ trễ, ban ngày
có thể ngủ bù, thực ra là không bù lại được, nếu như ngủ không được, ngủ không đủ thì còn tồi tệ hơn nữa, khí huyết thân thể sẽ bị hao tổn hơn phân nửa.
2. Điều thứ hai: Khi ngủ không được suy nghĩ
“Xem như mình không có thân thể, hoặc như là người đang ở trong nước, hòa tan ngón chân cái trước, rồi đến các ngón chân khác, tiếp theo là bàn chân, bắp chân, đùi,… từng bước hòa tan, cuối cùng như không
tồn tại, tự nhiên thiếp đi”. “Tâm ngủ trước, mắt ngủ sau”. Đây chính là trạng thái
tinh thần tốt khi
thiền định đi vào giấc ngủ.
Nhiều lúc, nguyên nhân của
mất ngủ là do lúc đi ngủ trong đầu có nhiều tạp niệm, những lúc như thế này không nên nằm trằn trọc trên giường, để tránh hao tâm tổn sức, lại khó chìm vào giấc ngủ, biện pháp tốt nhất là
ngồi dậy một hồi rồi ngủ tiếp.
Trên
thực tế, con người ngày nay nếu muốn đi ngủ trước 11 giờ tối, thì chuyện bình ổn
cảm xúc trước khi lên giường cũng rất quan trọng, tâm trạng cần có một khoảng thời gian từ từ
trầm tĩnh lại. “Tâm ngủ trước, mắt ngủ sau”, chính là
đạo lý này.
Nếu như vẫn chưa ngủ được thì trước khi ngủ bạn có thể thử thực hiện
động tác gập bụng
đơn giản, rồi ngồi xếp bằng tự nhiên hoặc ngồi kiết
già trên giường, hai tay xếp
chồng lên nhau đặt lên trên chân, hô hấp tự nhiên, cảm giác lỗ chân lông toàn thân nở ra khép lại theo nhịp thở, nếu có
ngáp chảy nước mắt thì sẽ có
hiệu quả tốt nhất, đến khi muốn ngủ liền ngã xuống ngủ.
3. Điều thứ ba: Buổi trưa nên ngủ một chút hoặc là ngồi im thư giãn dưỡng thần
Vào buổi trưa (từ 11 giờ sáng đến 1 giờ chiều), nếu không có đủ
điều kiện để ngủ, bạn có thể ngồi im
tĩnh lặng, nhắm mắt dưỡng thần 15 phút. Những
Hòa thượng đều có thói quen chợp mắt vào buổi trưa bằng
cách ngồi thiền tại phòng thiền.
Kỳ thực, giữa trưa chỉ cần nhắm mắt thực sự ngủ 3 phút là bằng ngủ 2 giờ, quan trọng là thời gian ngủ phải thích hợp là giữa trưa. Ban đêm nếu ngủ
đúng giờ Tý thì 5 phút ngủ tương đương với 6 giờ.
4. Điều thứ tư: Nhất định phải dậy sớm
Một ngày của
nhà sư bắt đầu từ tiếng chuông đánh thức vào sáng sớm, cho dù vào
mùa đông, cũng sẽ không thức dậy trễ hơn 6 giờ, vào 3 mùa xuân, hạ, thu thức dậy trước 5 giờ. Theo dưỡng sinh, dậy sớm có
lợi cho sự trao đổi chất của
cơ thể con người.
Chỗ tốt của dậy sớm là có thể loại bỏ một số chất bẩn ra khỏi cơ thể, nếu thức dậy quá
muộn, đại tràng (ruột già) không được hoạt động, không thể thực hiện tốt chức năng bài tiết.
Ngoài ra, chức năng tiêu hóa của cơ thể con người hoạt động tốt nhất là vào
buổi sáng từ 7 cho đến 9 giờ, là “khoảng thời gian hoàng kim” cho hấp thụ
dinh dưỡng.
Cho nên, rất không nên
ngủ nướng, nguyên nhân gây ra tình trạng choáng váng, mỏi mệt đa phần là do tham ngủ.Những đúc kết của Hoa Đà cũng là những điều nổi bật trong phép tắc trị bệnh của
Đông y: Trị bệnh trị tận gốc, chú trọng dưỡng sinh để nâng cao đề kháng cơ thế chống ngoại tà xâm nhập. Bảo tồn được tam bảo của cơ thể Tinh-Khí-Thần là yếu tố để cơ thể hoạt bát,
thần thái tươi tỉnh.