Thomas Alva
Edison (11/2/1847 – 18/10/1931) là một trong những
nhà phát minh vĩ đại nhất trong lịch sử
thế giới đã
phát triển rất nhiều thiết bị có ảnh hưởng lớn tới
cuộc sống trong thế kỷ 20. Trong 84 năm của
cuộc đời mình, người
được mệnh danh là "
Thầy phù thủy ở Menlo Park" này
sở hữu tổng cộng 1.093 bằng sáng chế mang tên ông. Trong đó, phát minh
nổi tiếng nhất phải kể đến của ông là bóng đèn điện. Ngoài ra còn có máy quay đĩa, nhiều hệ thống điện, máy chiếu
phim, máy điện báo, máy ghi âm...
Thuở thiều thời, Edison từng là một cậu nhóc hiếu kì, nhưng lại là một
học sinh kém ở trường, vì
đầu óc cậu lúc nào cũng lơ
mơ, không
tập trung. Cậu út của gia đình có 7 người
con, thường được gọi bằng cái tên
thân mật là Al, theo học ngôi trường độc nhất trong thị trấn… chỉ vỏn vẹn đúng
ba tháng.
Thầy giáo của Al đã chỉ vào cậu và nói rằng: "Trò này điên khùng, không đáng
ngồi học lâu hơn". Điều này đã khiến bà Nancy –
mẹ của
Thomas Edison hết sức
tức giận và bà
quyết định cho con nghỉ học ở trường. Vốn trước đây từng là
giáo viên ở Canada, bà quyết định
dạy con học tại nhà. Suốt 6 năm trời, Al được học dần các môn Lịch sử của Hi Lạp, La Mã và sử thế giới. Nhưng môn học
yêu thích nhất của cậu chính là
khoa học.
Edison là một cậu bé rất hiếu động và thích khám phá thế giới xung quanh. Cũng như nhiều đứa
trẻ, cậu thường đặt ra rất nhiều
câu hỏi tại sao. Trước những câu hỏi kì lạ của con, trong khi nhiều bậc
phụ huynh sẽ mắng con
hay tỏ ra
khó chịu khi con hỏi nhiều hay chỉ
trả lời một cách qua loa thì bà Nancy, mẹ cậu thường
kiên trì giảng giải tỉ mỉ và còn kích thích thêm sự
tò mò của đứa con.
Một lần, Edison hỏi bố: "Bố ơi, tại sao lại có gió?". Bố trả lời: "Edison, con không hiểu được đâu!". Edison lại hỏi: "Tại sao con lại không hiểu được?". Bố đáp: "Con hãy thử hỏi
mẹ con xem". Thế là Edison tìm đến mẹ và hỏi. Sau đó, bà Nancy đã trách
chồng: "Anh không thể lúc nào cũng nói với con là nó không biết gì cả. Như thế là
kìm hãm lòng ham
hiểu biết của con chúng ta rồi đấy!".
Edison cũng thường phá tung những món đồ chơi của mình rồi chăm chú
nghiên cứu và lắp ráp chúng lại theo những cách khác nhau.
Cha của Edison cảm thấy rất phiền lòng, nhưng mẹ cậu thường xoa dịu ông bằng những
câu nói ngọt ngào: "Anh à,
con trai của chúng ta chỉ muốn xem cách thức hoạt động của các loại đồ chơi thôi mà.
Trẻ con thích nghiên cứu tìm tòi cũng là một điều
tốt đấy".
Tin tưởng vào con và khuyến khích niềm đam mê của con
Matthew Josephson, tác giả cuốn tiểu sử về Edison, viết về bà Nancy: “Bà không ép buộc hay khuyên con trai
học hành. Bà chỉ
cố gắng kích thích sự hứng thú của con bằng cách
đọc cho con nghe những tác phẩm văn học xuất sắc. Bà ấy là một người mẹ tuyệt vời”.
Chính bà Nancy cũng là người đã khuyến khích và
nuôi dưỡng niềm đam mê của Edison đối với khoa học. Bà đã mua cho Edison một cuốn
sách giải thích và hướng dẫn cách thực hiện những thí nghiệm khoa học ở nhà có tên “School of Natural Philosophy” (
Trường học về
triết lý khoa học tự nhiên) của tác giả R.G.Parker. Edison đã từng
chia sẻ rằng đó là “quyển sách về khoa học đầu tiên mà tôi đọc lúc còn nhỏ.” Nó đã giúp việc học của Edison trở nên
thú vị hơn rất nhiều, và ông đã làm hết tất cả những thí nghiệm có trong cuốn sách. Sau khi thấy con đã nghiền ngẫm hết cuốn sách, bà Nancy lại mua cho con một quyển “Từ điển khoa học” để khuyến khích niềm đam mê của con.
Có thể nói Edison đã được một nền
giáo dục tại nhà vô cùng tuyệt vời. Đó không phải là do mẹ của ông có
bằng cấp giảng dạy hay kinh nghiệm giảng dạy vì bà chỉ từng đi dạy trong một
thời gian ngắn. Cũng không phải gia đình ông có
điều kiện, họ là một gia đình
nghèo sống ở ngoại ô của một thị trấn nhỏ. Đó là nhờ bí quyết của bà Nancy: bà tận tụy hơn bất kì giáo viên nào và bà có rất nhiều phương pháp dạy học khác nhau để khơi gợi niềm đam mê học ở con. Bà làm được điều mà các giáo viên trường học cũ của Edison không làm được.
Bằng lòng tận tụy và sự đa dạng trong cách truyền tải nội dung bài học, bà tạo cho con niềm yêu thích
học tập.
Lúc Edison còn nhỏ, bà dạy con học bằng cách mua sách và cho con làm quen với những quyển sách, những tác phẩm nổi tiếng. Đến năm Edison 11 tuổi, việc dạy học của mẹ không còn đáp ứng được
nhu cầu tìm hiểu
kiến thức của ông. Nancy Edison dẫn Edison tới thư viện và khuyến khích ông
đọc sách để giải cơn khát
kiến thức. Bà cũng khuyến khích Edison chơi đùa ngoài trời, tìm hiểu
thiên nhiên và học một cách thực tiễn qua những thí nghiệm khoa học.