Câu chuyện thứ nhất
Cách đây vài năm, ở xã Bản Khoang bị lũ cuốn trôi vài nhà. Sau vài tiếng thì hội Chữ Thập Đỏ huyện Sa Pa đến hỗ trợ tiền và đồ ăn. Nhà nào bị lũ cuốn trôi thì được hỗ trợ cho mỗi nhân khẩu 10 triệu và 2 thùng mỳ tôm. Còn nhà nào không mất nhà thì chỉ được mỳ tôm.
Sau khi biết tin, người dân trong xã đã quây cán bộ lại hỏi: “Tại sao nhà tao không được tiền?”.
Cán bộ giải thích tại tiền chỉ cho nhà nào bị lũ cuốn trôi thôi, nhà nước giúp họ tiền để họ sửa lại nhà.
Nhưng những người còn lại không chịu đã chửi bới rất thậm tệ. Và cuối cùng họ nói: “Sang năm tao cũng làm nhà gần suối để khi nào lũ cuốn trôi còn được tiền; tiền cho thì phải cho tất cả mọi người trong xã chứ”.
Câu chuyện trên hoàn toàn có thật. Trong mắt người dân không có khái niệm tiền từ thiện chỉ giúp hộ khó khăn gặp hoạn nạn. Họ luôn cho rằng nếu đã phân phát tiền hoặc quà thì công bằng giàu nghèo đều phải cho hết.
Câu chuyện thứ hai
Mình có lần làm việc với một bạn cán bộ của ban ODA (hỗ trợ phát triển) huyện. Ban kết hợp với ngân hàng chính sách cho những hộ nghèo nhất trong huyện vay tiền về mua bò, lợn, gà về chăn nuôi.
Một tháng sau cán bộ xuống kiểm tra hỏi bò đâu?
“Tao chưa mua”.
“Thế tiền anh làm gì rồi?”
“Tao mua cho mỗi người trong nhà một cái điện thoại rồi, số còn lại tao uống rượu hết rồi”.
“Thế sau này làm sao anh trả nợ?”
“Ô không sao đâu, Kinh nhiều thằng ở xuôi lên cho tiền lắm, chúng nó thừa nhiều tiền thì cho tao mà. Đói thì nhà nước cho gạo mà. Không trả nợ được của nhà nước không sợ đâu. Chỉ sợ nợ của anh em thôi”.
Câu chuyện thứ ba
Chuyện này ở Lai Châu, nghe rất đau lòng. Các cô giáo ở vùng sâu vùng xa luôn phải lo đủ sỹ số học sinh. Hôm nào biết tin có đoàn của phòng giáo dục huyện xuống kiểm tra các cô phải đến nhà từng em học sinh để vận động các em đi học.
Các cô dặn: “Mai các em mặc đồng phục đi học nhé. Cô cũng mua bánh kẹo cho các em rồi”.
Một phụ huynh học sinh quát cô giáo: “Cô giáo ơi đ** được đâu, nếu mặc đẹp đi học thì nhiều thằng đến cho tiền nó nghĩ nhà tao có đủ ăn nó không cho tiền và quà thì sao!”.
Cô giáo năn nỉ: “Mặc một ngày thôi, không phòng kiểm tra tưởng cô giáo giữ đồng phục không phát mà bán thì sao?”.
“Thì kệ thôi, tao phải lấy tiền của người Kinh chứ. Không tiền thì ngày mai tao không có tiền uống rượu đâu”.
Câu chuyện thứ tư
Mình có quen một anh làm ở một dự án nông nghiệp. Họ mang cây atisô xuống bản giúp người dân trồng để tăng thêm thu nhập.
Anh kể: “Dự án đưa ra rồi, quỹ cũng giải ngân rồi, nhưng người dân họ có làm đâu, toàn bọn anh xuống làm từ cuốc đất trồng cây đến chăm bón. Họ chỉ tham gia lúc thu hoạch, bán và cho tiền vào túi thôi”.
Mình không dám hỏi nhiều vì mình biết nguyên nhân, chẳng vậy mà cứ đang quốc đất mà nghe tin có đoàn từ thiện về là họ bỏ dở việc để về xếp hàng xin tiền. Chỉ lúc thu hoạch bán đồ được tiền ngay thì họ mới ở lại.
Hi vọng các bạn hiểu ý nghĩa những câu chuyện mình kể. Hãy làm từ thiện đúng cách, đừng giải quyết những gì trước mắt, cần tính đến sự bền vững. Hãy tạo cho họ một cái cần câu để họ câu con cá. Đừng bao giờ cho họ con cá họ ăn xong hết mai họ lại đói.
Bài viết hay bạn nên đọc: