Có tĩnh khí mới có thể bảo trì
trí óc thanh tỉnh, nhìn xa trông rộng, nhìn thấu được cái tinh thâm của trời đất và
quy luật của vạn vật.
Có tĩnh khí mới có thể thực sự không màng
danh lợi,
tâm thái
bình thản, không bị tiến thoái quấy rầy, thản nhiên trước sự sủng ái và không
sợ hãi trước sự nhục mạ.
Dưỡng được tĩnh khí, thì khi chúng ta gặp bất
kể chuyện gì đều sẽ giữ được bình tĩnh, cử trọng nhược khinh (nâng vật nặng như nâng vật nhẹ).
Tĩnh khí là một loại
khí chất, một loại
tu dưỡng, một loại cảnh giới và cũng là một trong những loại
trí tuệ đặc thù của người
phương Đông.
Gia Cát Lượng viết thư cho
con trai: “Phu
quân tử chi hành, tĩnh dĩ
tu thân, kiệm dĩ dưỡng
đức, phi
đạm bạc vô dĩ minh chí, phi ninh tĩnh vô dĩ trí viễn. Phu
học, tu tĩnh dã;
tài, tu học dã. Phi học vô dĩ quảng tài, phi chí vô dĩ thành học.” (Tạm dịch: Hành của người quân tử là tĩnh để tu thân, cần kiệm để dưỡng đức, không đạm bạc thì cái chí không sáng, không tĩnh lặng thì chí không xa, phải tĩnh mới học được và muốn có tài phải học, không học thì không mở rộng được cái tài, không
có chí thì học không thành). Đây chính là lĩnh hội cả đời của Gia Cát Lượng.
Từ xưa tới nay, các bậc thánh hiền đều là những người
đại khí, càng là gặp chuyện “kinh thiên động địa” thì càng có thể “tĩnh tâm như nước”, bình tĩnh ứng phó. Tĩnh khí là một loại
thái độ ứng phó,
hay nói một cách khác là trong lúc có sự kiện trọng đại phát sinh thì không phải bối rối
căng thẳng mà là
thong dong ứng phó.
Trong
cuộc sống, có rất nhiều người luôn là vì người khác
đánh giá mà
sống, luôn sống trong
bị động. Nhưng cũng có người luôn tự đi
con đường của mình, bình tĩnh trước lời
chê bai, dè bỉu của người khác, người như vậy dễ thành công nhất.
Phàm là người có tĩnh khí khi đối mặt với việc lớn, lại càng phản ánh ra sự thâm thúy trong họ. Họ đối với việc lớn mà có thể lấy tĩnh chế động thì đối với
việc nhỏ lại càng “cầm được thì cũng
buông được”. Tĩnh khí quyết không phải là
nhu nhược.
Tuy tĩnh khí nói ra thì dễ dàng nhưng làm được lại khó.
Con người chứ đâu phải cỏ cây, cho nên ai mà có thể
vô tình? Mỗi người, ai ai cũng đều có
buồn vui,
yêu ghét. Trong một hoàn cảnh nào đó, nhất định những
cảm xúc sẽ bộc lộ ra, đây là bản sắc của
con người. Tĩnh khí
không thể cưỡng cầu, nó là định lực cần phải thông qua
rèn luyện,
tu dưỡng mới thành. Tĩnh khí cũng không phải vốn sinh ra đã có, nó là kết
quả của quá trình
phát triển của mỗi người, cho nên có cao có thấp, ở từng người là khác nhau.