Steve Jobs thường
ngồi trên bồn vệ sinh, thả lủng lẳng đôi chân trần của mình trong nước khi ông đưa ra những
ý tưởng mới. Yoshiro Nakamatsu, nhà phát minh đĩa mềm, sẽ nhảy xuống dưới nước
cho đến khi bộ
não của ông bị
mất gần hết oxy, sau đó viết ý
tưởng của mình trên một tấm bảng dính dưới nước.
Có nhiều điểm tương đồng giữa những bậc thầy sáng tạo này và sáu thói quen nổi bật dưới đây sẽ giúp
bạn có cái nhìn mới mẻ hơn về
sự sáng tạo và làm cách nào để có
được cảm hứng sáng tạo.
Không phải tất cả những người sáng tạo đều có thói quen dậy sớm. Franz Kafka thức cả đêm để viết. William Styron thì dậy lúc 12h trưa. Tuy vậy, số liệu cho thấy đa phần những người sáng tạo thường dậy rất sớm.
Danh sách trải dài từ
Benjamin Franklin tới Howard Schultz
hay Ernest Hemmingway, v.v… Dậy sớm là một cách để tránh
phiền nhiễu.
Bí quyết để tập thói quen dậy sớm là
thực hành mỗi ngày và tránh tối đa việc
ngủ nướng thêm, bất kể bạn có mệt đến mức nào. Dần dà, bạn sẽ đi
ngủ sớm hơn để đảm bảo
thời gian ngủ.
Có thể bạn sẽ cảm thấy khá
mệt mỏi vào những ngày đầu. Nhưng bạn sẽ quen dần với điều đó và trước khi bạn nhận ra, bạn đã gia nhập vào đội ngũ những người sáng tạo có
thói quen tốt này.
2. Tập thể dục thường xuyên
Trong một
nghiên cứu ở Stanford, 90% người tham gia nghiên cứu sáng tạo hơn sau khi tập thể dục. Không có gì ngạc nhiên khi rất nhiều người sáng tạo
thành công tập thể dục hàng ngày. Kurt Vonnegut tham gia
bơi lội, hít đất mỗi ngày. Richard Branson chạy mỗi sáng. Nhà soạn nhạc Beethoven và Tchaikovsky cũng chọn cách
đi bộ mỗi ngày để
rèn luyện thể chất.
Một quan điểm
sai lầm cho rằng để sáng tạo, ta cần phải
sống hơi
bừa bộn và không có
kế hoạch. Nhưng thói quen của những
người thành công và sáng tạo xuất sắc lại rất khác. Trong
thực tế, hầu hết họ đều lên lịch trình cho công việc sáng tạo một cách
nghiêm túc. Nhà
tâm lý
học William James cho rằng chỉ bằng cách có một lịch trình chúng ta mới có thể "giải phóng tâm
trí của mình để tiến tới những vùng đất thực sự
thú vị".
4. Duy trì công việc kiếm sống hằng ngày
Sáng tạo sẽ thăng hoa khi bạn tạo ra
sản phẩm cho
chính mình. Sáng tạo trở nên
khó khăn hơn khi
thu nhập của bạn phụ thuộc vào sản phẩm bạn tạo ra (và bạn sẽ
suy nghĩ quá nhiều về ý
kiến của
khách hàng đối với sản phẩm của mình). Có lẽ đây là lý
do tại sao rất nhiều người sáng tạo thành công vẫn giữ công việc hằng ngày của họ. Nhiều người trong số họ, như Stephen King, đã tạo ra các tác phẩm tuyệt vời trong khi vẫn giữ công việc là một
giáo viên.
Danh sách những người sáng tạo thành công nhưng vẫn giữ công việc kiếm sống của họ rất dài. Một số
cá nhân đáng chú ý bao gồm Jacob Arabo, người đã
bắt đầu thiết kế đồ
trang sức của mình trong khi làm việc tại một cửa hàng nữ trang; William Faulkner đã làm việc trong một nhà máy điện trong khi viết "Khi tôi đang
chết"; và nhạc sĩ Philip Glass vẫn giữ công việc thợ ống nước của mình.
5. Học cách làm việc bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu
E.B.White, tác giả của "Charlotte's Web", từng nói: "Một nhà văn
chờ đợi những
điều kiện lý tưởng để làm việc sẽ chết mà không viết ra một từ nào trên giấy." Điều này đúng đối với mọi tác phẩm sáng tạo. Nếu bạn cứ tiếp tục chờ đợi điều kiện
hoàn hảo, bạn sẽ không bao giờ hoàn thành được bất cứ sản phẩm nào cả.
Steve Jobs bắt đầu
Apple trong nhà để
xe của
mẹ mình. JK Rowling viết những ý tưởng đầu tiên về "
Harry Potter" vào một chiếc khăn
ăn trên tàu. Khi bạn có một ý tưởng sáng tạo,
đừng chờ đợi mà hãy
hành động càng sớm càng tốt. Nên
nhớ rằng những ý tưởng bất chợt đó có thể là
nền tảng của một tác phẩm tuyệt vời trong
tương lai.
6. Hiểu rằng “không có cảm hứng" chỉ là cái cớ cho sự trì hoãn
Chừng nào
trái tim bạn vẫn đập, bạn có
khả năng tìm ra những ý tưởng mới và thực hiện chúng. Có thể đó chưa phải là ý tưởng tuyệt vời, nhưng kẻ thù lớn nhất của sự sáng tạo là không hoạt động gì cả.
Tác giả Jodi Picoult đã phát biểu về “cảm hứng” một cách hoàn hảo: "Tôi không tin vào sự lí giải “không có cảm hứng” của tác giả. Thử nghĩ xem, khi ở trường
đại học và bạn buộc phải viết một bài báo cáo, chẳng phải bạn luôn hoàn thành đêm trước hạn chót mặc dù bạn có hứng hay không? Nếu bạn đặt ra một khoảng thời gian để viết, bạn chỉ cần ngồi xuống và viết thôi. Bạn có thể không viết tốt mỗi ngày, nhưng bạn luôn có thể chỉnh sửa một trang viết không ổn. Bạn không thể chỉnh sửa một trang trống.”
Bình luận của Picoult đã nêu ra một
chân lý về sự sáng tạo - cách duy nhất để duy trì sáng tạo là không ngừng
tiến lên phía trước.
Kết hợp tất cả lại với nhau
Theo kinh nghiệm của tôi, bạn phải thực sự toàn tâm toàn ý đối với sự sáng tạo nếu bạn muốn
phát triển nó. Hãy thử sáu thói quen trên và
quan sát tác động của chúng đối với bạn. Chúc bạn thành công trên
con đường sáng tạo.