Có một người tự nhận mình là thông thái, tên là Sĩ Thành Khởi. Ông ta thường nghe mọi người khen ngợi
Lão Tử có
trí tuệ siêu nhiên vượt bậc, vậy là vượt chặng đường dài đến bái
kiến Lão Tử.
Thấy
nhà của Lão Tử
bừa bộn như ổ chuột, thì
tức giận nói: “Nghe mọi người nói ngài là thánh nhân
trí tuệ cao siêu, ta băng qua mấy trăm dặm đường đến gặp ngài, không ngờ ngài chẳng khác gì
con chuột!”.
Lão Tử nghe xong không hề có
phản ứng. Sĩ Thành Khởi chửi xong liền bỏ đi. Hôm sau, ông ta cảm thấy mình có lỗi, bèn đến
xin lỗi Lão Tử.
Lão Tử điềm nhiên nói: “Thánh nhân với không thánh nhân gì chứ, thứ
danh hiệu ấy ta sớm đã vứt bỏ nó như chiếc giày rách rồi. Ta nếu đã đắc
được đại
đạo, thì dù ngươi có chửi ta là trâu, là ngựa, là chuột, thì cũng có quan hệ gì chứ? Ta vẫn là ta”.
Người
sống trên thế gian, khó tránh khỏi có lúc bị người khác tức
giận, phê phán chỉ trích, thậm chí là vu khống bôi nhọ, nếu
bạn vì thế mà tức giận, thì thật là không đáng!
Trong kinh
Phật nói,
con người phải gió thổi tám hướng cũng không động. Đối với sự phỉ báng của người khác, càng phản ứng kịch liệt thì càng không có hồi kết, chi bằng cứ án binh bất động, coi như nước đổ lá khoai!
2. Tâm thái “thuyền không” giảm bớt tranh chấp, đừng tự coi mình là trung tâm
Trang Tử đã từng nói đến một
ví von khá
thú vị là “thuyền không”. Nếu như bạn đang
ngồi chèo thuyền, có một chiếc thuyền khác đi qua, người trên thuyền không
giỏi chèo lái, đâm vào thuyền của bạn, lúc này rất
có thể bạn sẽ tức giận.
Nhưng nếu trên chiếc thuyền đó không có người, là một chiếc thuyền trống không, gió thổi tới, liệu bạn có tức giận không?
Căn bệnh phổ biến của mọi người đó là quá đề cao bản thân, quá coi trọng
chính mình, tự coi mình là cái rốn
vũ trụ.
3. Bất luận trong cuộc sống gặp phải điều gì, nhất định sẽ có lối thoát cho bạn trên thế gian này
Có một người tên là Chi Li Sơ. Đôi vai của anh ta vượt quá đỉnh đầu, đầu thấp xuống tận dưới rốn, mái tóc vốn dĩ phải xoã ở phía sau, thì nó lại dựng ngược về trước; lục phủ ngũ tạng của anh ta đều chen chúc ở sau lưng, lưng còn bị gù, hai cái chân thì ở ngay bên sườn. Qua sự miêu tả của Trang Tử, người tên Chi Li Sơ này không những
xấu xí, mà còn có vẻ dữ tợn, giống như một con quái vật.
Chi Li Sơ
mưu sinh thế nào? Anh ta
giúp người may quần áo, giặt quần áo, cũng đủ nuôi sống bản thân. Anh dư sức đi sàng cám, sàng gạo cho người ta,
tiền kiếm được đủ nuôi sống mười miệng
ăn.
Trang Tử cho rằng, những người mà tàn tật bẩm sinh như Chi Li Sơ, chỉ cần
tự lực cánh sinh, là có thể tự nuôi sống bản thân mình, an hưởng tuổi
già.
Trang Tử còn kể về một người tên là Ai Đãi Tha, cũng xấu đến nỗi quỷ thần kinh thiên động địa, nhưng anh ta lại có một sức hút thần kì. Nếu như nam nhân tiếp xúc với anh ta một
thời gian, thì sẽ lưu luyến
đức hạnh của anh, không muốn rời xa; nữ nhân vừa mới gặp, sẽ về nhà nói với phụ mẫu rằng, thà làm tiểu thiếp của anh ta, còn hơn là làm
vợ chính thức của người khác.
Sức mạnh
chân chính của một người,
không thể hiện ở
tài năng nổi trội, hay kỹ năng chói lọi nào đó, mà là có sức mạnh
gắn kết. Trang Tử mượn câu chuyện của những người bị dị tật bẩm sinh và những người sau này
cơ thể không được vẹn toàn, để
so sánh với hai tình huống thường gặp trong cuộc sống: bẩm sinh thiếu thốn và những
khó khăn gặp phải trong cuộc sống sau này.
Không phải ai cũng “ngậm thìa vàng” lớn lên trong sung túc, đại đa số mọi người
xuất thân từ gia đình
bình thường, thậm chí là gia cảnh bần hàn, ít nhận được sự trợ giúp từ
cha mẹ, chỉ có thể tự mình vật lộn.
Tư chất của mỗi người cũng không giống nhau, sẽ có những
khác biệt về mặt ngoại hình hoặc trí tuệ.
Trên đường đời, phần lớn mọi người khó tránh khỏi gặp phải những chuyện không thuận
lợi, thế nên mới nói “đời không như
mơ, 10 chuyện thì 9 chuyện không như ý”.
Tức giận hay
oán hận đều vô ích, chi bằng hãy
học theo trí tuệ của Trang Tử, mọi việc
do con người
quyết định, tích cóp
kiến thức và
đức hạnh, mở một lối đi cho bản thân.
4. Đường đời rất rộng, ai đi đường nấy, mỗi người có cách sống riêng
Trang Tử nói, chim ở núi rừng kiếm mồi không dễ, đi mười bước mới tìm được một con sâu, đi một trăm bước mới tìm được một ngụm nước, nhưng nó vẫn không thích bị nhốt trong lồng. Dù ở trong lồng không phải lo
ăn uống, lông cánh mượt mà, nhưng lại
mất đi
tự do, không có gì
vui vẻ.
Đời người,
sự tự do vui vẻ quan trọng hơn bất kể sự thành công phát đạt nào.
Một
thiền sư đứng bên sông,
nhìn người đánh
cá giăng lưới, có một con cá cố sức bật ra khỏi lưới.
Thiền sư phấn khích hét lên: “Thích quá, cá nhảy ra khỏi lưới rồi!”. Thiền sư khen ngợi như vậy, hàm ý rằng con người cũng nên tự thoát khỏi tấm lưới bủa vây của trò đời, giành được tự do; thoát khỏi
phiền não nhân gian, đạt được sự
giải thoát.
Trang Tử kể câu chuyện “Lỗ Hầu nuôi chim”: Từ vùng ngoại ô của nước Lỗ có một con chim biển rất to bay tới, quốc quân nước Lỗ vô cùng thích thú, kính cẩn
lễ phép đưa con chim biển vào Thái miếu, diễn tấu những khúc nhạc trang nghiêm như “Cửu Thiều” để
lấy lòng nó,
chuẩn bị rượu ngon cho nó uống, giết bò dê cho nó ăn, ngày nào cũng dùng
lễ nghi như vậy để cung phụng con chim biển.
Còn con chim biển thì sao?
Ánh mắt mơ mơ màng màng, thần sắc
u sầu, không ăn một miếng thịt, hay uống một giọt rượu, cứ đau buồn không vui như vậy,
ba ngày sau thì
chết. Chim biển chao liệng giữa trời xanh, thà chết chứ không muốn bị trói buộc ở trong lồng.