Giai đoạn 1: Yếu ớt và bắt chước
Từ khi sinh ra, chúng ta đã cần phụ thuộc vào người khác. Chúng ta chưa thể đi, chưa thể thể nói,
không thể tự kiếm
ăn và cũng chưa có mã số thuế. Khi còn nhỏ, cách
học tập bẩm sinh của chúng là
quan sát và bắt chước người khác. Đầu tiên chúng ta học các kĩ năng
cơ bản như bước đi và
nói chuyện. Sau đó, chúng ta
phát triển các kĩ năng
xã hội bằng cách nhìn và
làm theo những người xung quanh. Cuối cùng, trong những năm tháng cuối cùng của thời thơ ấu, chúng ta học cách
thích nghi với
văn hóa xã hội bằng cách quan sát các luật lệ và phong tục xung quanh
môi trường sống của mình và
cố gắng cư xử theo cách thường
được xã hội
chấp nhận.
Tuy nhiên, sẽ luôn có một số
người lớn không thể chấp nhận điều này. Họ trừng phạt chúng ta vì ta được
độc lập. Họ không ủng hộ các quyết định của ta. Và vì vậy chúng ta không phát triển được sự tự chủ. Chúng ta bị kẹt trong giai đoạn 1, mãi mãi bắt chước những người xung quanh mình, mãi mãi cố gắng làm
hài lòng tất cả những người khác để chúng ta không bị
phán xét là kẻ
lập dị.
Bên trong một
cá nhân lành mạnh "
bình thường", Giai đoạn 1 sẽ kéo dài đến cuối tuổi vị thành niên và giai đoạn đầu của tuổi trưởng thành. Đối với một số người, nó có thể kéo dài đến cả khi họ đã là người lớn. Một vài người từng thức dậy khi đã bước qua tuổi 45, mới bất giác nhận ra rằng họ chưa bao giờ thực
sự sống cho chính mình và tự
trách móc mình đã làm được gì với những năm tháng đã qua.
Đó là giai đoạn 1 - yếu ớt và bắt chước. Luôn luôn tìm kiếm sự cho phép và
lòng tin. Thiếu vắng
tư duy độc lập và các
giá trị của bản thân. Chúng ta phải luôn phải
ý thức được tiêu chuẩn và kì vọng của những người xung quanh đặt ra cho chúng ta.
Ta cũng phải đủ
mạnh mẽ để
hành động bất chấp những tiêu chuẩn và sự
mong đợi của khác khi bản thân mình cảm thấy điều đó là cần thiết. Chúng ta cần phải phát triển
khả năng, hành động có
trách nhiệm với bản thân và xã hội.
Giai đoạn 2: Khám phá bản thân
Trong giai đoạn 1, chúng ta học cách hòa nhập với
con người xung quanh mình. Giai đoạn 2 sẽ là lúc
học hỏi và phát hiện ra điều gì làm chúng ta
khác biệt với
đám đông. Điều này đòi hỏi bạn
bắt đầu tự
ra quyết định cho mình, tự
thử thách mình, tự hiểu mình và khám phá ra điều gì khiến mình là một cá thể độc nhất.
Giai đoạn 2 bao gồm rất nhiều cuộc phép thử và
sai lầm. Chúng ta thử nghiệm bằng
cách sống ở những nơi mới lạ, giao lưu với những người mới, uống những đồ mới...
Giai đoạn 2 kéo dài cho tới khi chúng ta bắt đầu chạm đến những
giới hạn của mình. Điều này có thể làm nhiều người
khó chịu. Nhưng bất kể mấy diễn giả thành công có nói gì với bạn, khám phá ra được những giới hạn của mình là một điều hoàn toàn
tốt và lành mạnh. Bạn chắc chắc sẽ kém ở khoản nào đó, bất kể bạn có cố gắng đến đâu. Đương nhiên, ta cần biết chúng là gì.
Bạn cao 1m80 nhưng lại chẳng
giỏi môn thể thao nào, bù lại bạn có thể
nấu ăn như 'Master Chef'.
Đó, mỗi chúng ta cần phải học được rằng mình giỏi và kém ở chỗ nào, điều này cần phải được nhận ra càng sớm càng tốt.
Vậy nên, chúng ta không giỏi ở một vài món. Và rồi bạn cũng sẽ học được rằng có những thứ thật tuyệt trong ngắn hạn, nhưng rồi sẽ
chán dần sau một vài năm: Đi
du lịch là một,
tán tỉnh nhiều
cô gái một lúc là hai,
nhậu nhẹt thường xuyên là ba.
Biết được những giới hạn của bạn rất quan trọng bởi vì cuối cùng bạn phải nhận ra
chân lý rằng
thời gian của bạn trên trái đất này không có nhiều và vì vậy bạn nên
đầu tư nó vào những thứ có
ý nghĩa nhất. Điều này có
nghĩa là nhận ra rằng cho dù bạn có khả năng làm được điều gì đó, không có nghĩa là bạn nên làm nó. Nhận ra rằng bởi vì bạn thích
kiểu người này không có nghĩa là bạn nên ở mãi với họ. Nhận ra rằng mọi thứ đều có chi phí
cơ hội và bạn không thể có tất cả.
Một vài người không bao giờ cho phép mình cảm thấy giới hạn - hoặc là bởi vì họ từ không dám
thừa nhận những hạn chế của bản thân hoặc vì họ tự huyễn hoặc rằng mình không có giới hạn. Những người này sẽ bị kẹt lại trong Giai đoạn 2.
Có những người "cứ mãi
khởi nghiệp" khi đã 38 tuổi, vẫn sống với
mẹ và vẫn không kiếm ra được đồng nào sau 15 năm cố gắng. Có những "diễn viên đầy
tham vọng" vẫn đang làm bồi bàn và đã không đi thử vai trong 2 năm. Có những người không thể yên vị vào một
mối quan hệ lâu dài bởi vì họ luôn luôn có cảm giác rằng sẽ luôn có một ai đó tốt hơn xuất hiện. Họ là những người cố "lau chùi" những sai lầm như thể muốn "trừ khử" mọi
lỗi lầm và
điểm yếu khỏi "hồ sơ"
cuộc đời.
Đến một lúc nào đó, chúng ta đều phải thừa nhận chân lý: cuộc đời này rất ngắn ngủi, mọi
ước mơ của ta đều không thể thành
hiện thực, vì vậy chúng ta nên
cẩn thận lựa và chọn thứ gì chúng ta làm tốt nhất, toàn
tâm toàn ý với nó.
Nhưng những người mắc kẹt trong giai đoạn 2 dành phần lớn thời gian để tự
thuyết phục mình điều ngược lại. Rằng họ là "siêu nhân", họ có thể vượt qua tất cả, rằng cuộc đời họ là sự phát triển và đi lên không bao giờ ngừng, trong khi ai cũng thể nhìn thấy rõ ràng họ chỉ đang chạy tại chỗ.
Với những cá nhân lành mạnh, Giai đoạn 2 bắt đầu từ giữa - cuối tuổi vị thành niên và kéo dài cho đến giữa 20 hoặc giữa 30. Những ai vẫn mãi kẹt trong giai đoạn 2 thường được mọi người gọi là mắc "Hội chứng Peter Pan" - những kẻ lông bông cả đời, luôn luôn đi tìm bản thân mình, nhưng không tìm thấy thứ gì.
Giai đoạn 3: Cam kết
Một khi bạn đã đẩy bản thân đến những giới hạn, biết được những gì mình kém (thể thao,
nghệ thuật hoặc nấu ăn) hoặc là hiểu rằng cuộc
vui nào cũng đến lúc tàn (
ví dụ: nhậu nhẹt, chơi điện thử, thủ dâm...) thì bạn sẽ còn lại những thứ:
a) Thực sự quan trọng với bạn,
b) Bạn không đến nỗi quá tồi.
Giai đoạn 3 là thời điểm
đẹp nhất cho bạn xây dựng "lâu đài" vững chãi cho cuộc đời mình. Bạn biết rời xa những người không
phù hợp với mình,
tạm biệt những trò chơi vô bổ,
lãng phí thời gian, đã giã từ những
giấc mơ huyễn hoặc bạn chẳng bao giờ thực hiện được.
Vậy nên, bạn cần
tập trung hết sức vào thứ bạn giỏi nhất và tốt nhất cho bạn. Tập trung vào những mối quan hệ quan trọng nhất trong đời. Chung quy, ở giai đoạn này người
đàn ông cũng không còn quá
trẻ trung nữa, không được phép ngã qua đau nữa rồi.
Giai đoạn thứ 3 là lúc bạn tối đa hóa khả năng của mình mình. Nó là lúc xây dựng
di sản của bạn. Bạn sẽ để lại gì cho cuộc đời khi bạn ra đi? Mọi người sẽ
nhớ về bạn như nào? Dù đó là một
nghiên cứu đột phá hoặc một phát
kiến mới tuyệt vời
hay một gia đình đáng
yêu, Giai đoạn 3 là lúc bạn
thay đổi thế giới này khác đi một chút nhờ sự tồn tại của bạn.
Giai đoạn 3 sẽ
kết thúc khi có sự hợp nhất của 2 thứ:
a) Bạn cảm thấy như thế mình không còn gì có thể
phấn đấu được nữa.
b) Bạn đã
già và
mệt mỏi, thấy rằng mình nên
uống trà mạn và tỉa cây cảnh nốt quãng đời còn lại.
Ở giai đoạn 3, sẽ không có chuyện mắc kẹt, mà chỉ có "biết đâu là đủ". Chúng ta không thể trách móc nếu có những người đã 70, 80 tuổi nhưng vẫn
theo đuổi đam mê đến cùng, đó là lựa chọn của họ.
Giai đoạn 4: Di sản cho thế hệ sau này
Khi đến giai đoạn này, người đàn ông đã dành khoảng 50 năm để đầu tư vào những thứ họ tin rằng là có ý nghĩa và quan trọng. Họ đã làm được những điều bản thân thấy rằng tuyệt vời,
làm việc chăm chỉ, đạt được mọi thứ mình muốn. Họ đã đạt đến độ tuổi mà
năng lượng và hoàn cảnh của họ không cho phép họ
theo đuổi đam mê của mình thêm một bước nào nữa.
Tạo ra di sản (cả
vật chất lẫn
tinh thần) không hề dễ dàng, bảo tồn nó cho thế hệ sau này càng khó hơn.
Giai đoạn 4 rất quan trọng về mặt
tâm lý bởi vì nó khiến chúng ta dễ chấp nhận
sự thật rằng ta rồi sẽ phải
chết. Bởi vì là
con người, chúng ta có một
nhu cầu sâu thẳm muốn cảm thấy rằng cuộc đời của mình có một ý nghĩa gì đó. Bạn phải đối mặt với sự già nua và
lãng quên, cuối cùng là ngưỡng mà ai cũng biết những không hề dễ chấp nhận:
cái chết
Cả cuộc đời người đàn ông sống vì điều gì?
Giai đoạn 1: Mỗi người sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào những hành động của người khác và cần được chấp thuận để có thể
hạnh phúc. Đây là một
chiến lược sống kinh khủng bởi vì con người thật khó đoán và bất định.
Giai đoạn 3: Phụ thuộc vào một số ít các mối quan hệ và những đam mê mà đã tự chứng tỏ chúng đáng để theo đuổi từ Giai đoạn 2. Con người bạn đã
cứng rắn hơn nhiều qua vô số thử thách.
Cuối cùng, giai đoạn 4: đòi hỏi chúng ta chỉ bám giữ vào những gì mình đã hoàn thành được và nên ngừng kì vọng quá nhiều.
Trong mỗi giai đoạn, hạnh phúc trở nên phụ thuộc nhiều hơn vào các giá trị bên trong
tâm hồn, có thể kiểm soát và bớt dựa vào các yếu tố bên ngoài của thế giới biến đổi liên tục này.
Bạn có đang mắc kẹt ở giai đoạn nào không?