Bài học MBA kinh điển từ người lái taxi

Tôi cần đi từ Xujiahui đến ngay sân bay nên vội vàng kết thúc cuộc họp và vẫy một chiếc taxi ở ngay phía trước tòa nhà Meiluo.

 

Một người lái xe taxi nhìn thấy tôi. Anh ta lái xe một cách chuyên nghiệp và dừng lại ngay trước mặt tôi. Và câu chuyện tiếp theo với người lái taxi đã đem lại cho tôi nhiều bài học bất ngờ như thể tôi đang tham dự một khóa học MBA vô cùng sống động.

 

"Ông muốn đi đâu ạ?"

 

"Làm ơn tới sân bay"

 

"Vâng, thưa ông", người tài xế tiếp tục cuộc trò chuyện.

 

"Ở khu Xujiahui, tôi thường đón khách ở phía trước tòa nhà Meiluo. Tôi chỉ đón hai nơi: tòa nhà Meiluo và Junyao. Ông có biết, tôi đã đi vòng quanh tòa nhà Meiluo hai lần trước khi nhìn thấy ông. Những người rời khỏi khỏi tòa nhà văn phòng này chắc chắn không đi tới một nơi nào đó gần đây".

 

"Ồ, anh quả thật rất rất thông minh!", tôi tán thưởng.

 

"Là một tài xế taxi, chúng tôi cũng phải làm việc theo phương pháp khoa học", người tài xế nói.

 

Tôi rất ngạc nhiên và tò mò: "Phương pháp khoa học gì?"

 

"Tôi phải hiểu rõ những con số. Để tôi giải thích với ông. Trung bình một ngày tôi lái xe 17 tiếng, vì vậy chi phí tính theo giờ của tôi là 34.5 tệ".

 

Tôi ngắt lời: "Làm thế nào mà anh tính được con số đó?"

 

"Ông có thể tính như sau: Mỗi ngày tôi phải trả 380 tệ cho công ty để thuê xe. Tiền xăng khoảng 210 tệ. Tôi làm việc 17 giờ mỗi ngày. Nếu tính theo giờ, chi phí cố định mà tôi phải trả cho công ty taxi là 22 tệ và 12.5 tệ tiền xăng. Chẳng phải là 34.5 tệ đó sao? "

 

Tôi hơi ngạc nhiên. Tôi đi taxi mười năm nay nhưng đây là lần đầu tiên tôi gặp một người tài xế tính toán chi phí theo cách này. Trước đây, tất cả các tài xế đều nói rằng chi phí cho mỗi kilômét là 30 tệ bao gồm tất cả các phí nộp về công ty.

 

"Không nên tính toán chi phí theo mỗi kilômét mà nên tính theo giờ. Ông thấy đấy, mỗi công tơ mét có chức năng “xem lại” thông qua đó có thể xem chi tiết trong ngày. Tôi đã phân tích các dữ liệu. Khoảng thời gian giữa các khách hàng trung bình là bảy phút. Nếu tôi bắt đầu tính doanh thu khi có khách vào xe, tôi kiếm được 10 tệ trong khoảng 10 phút. Nhưng mỗi khách hàng trả 10 tệ và tôi mất 17 phút, thì chi phí thực sự là 9.8 tệ 34,5 x 17/60)".

 

Giả sử chúng tôi chở khách hàng tới sân bay để có đủ tiền trả cho một bữa ăn, nhưng khách hàng lại chỉ đi một đoạn ngắn, 10 tệ cho 10 phút, thì chúng tôi chỉ có nước nhịn đói".

 

Thật đáng kinh ngạc. Người lái xe này không có vẻ giống như một người lái xe taxi mà giống như một kế toán hơn.

 

"Vậy anh đã làm thế nào?" Tôi thấy hứng thú hơn và tiếp tục câu chuyện với người lái xe. Dường như tôi sẽ học được một điều gì đó mới mẻ trên đường đến sân bay.

 

"Ông không được để cho khách hàng quyết định mọi thứ. Ông quyết định những gì mình muốn làm dựa trên vị trí, thời gian và khách hàng".

 

Tôi cực kỳ ngạc nhiên, nhưng điều này có rất nhiều ý nghĩa.

 

"Có người nói rằng lái xe taxi là một nghề phụ thuộc nhiều vào may mắn. Tôi không nghĩ như vậy. Tôi phải đứng ở vị trí của khách hàng và xem xét mọi thứ từ quan điểm của khách hàng".

 

Những gì người lái xe taxi nói nghe có vẻ rất giống với những gì mà nhiều giảng viên quản trị kinh doanh vẫn thường nói: "Đặt mình vào vị trí của người khác".

 

"Tôi sẽ cho ông thấy một ví dụ. Ông đang đứng ở cổng bệnh viện. Có người cầm một túi thuốc và một người khác đang cầm một chiếc chậu. Ông sẽ đón vị khách nào?".

 

Tôi nghĩ về điều đó và trả lời rằng tôi không biết.

 

"Hãy đón người đang cầm chiếc chậu. Nếu ông chỉ bệnh vặt và muốn được kiểm tra để lấy ít thuốc, ông sẽ không đi đến một bệnh viện ở xa. Còn người nào mang theo chậu thì chắc chắn là họ đã được xuất viện".

 

Người lái xe taxi tiếp tục nói: "Khi nhập viện, nhiều người không may mắn qua khỏi. Hôm nay, một bệnh nhân nào đó trên tầng hai qua đời. Ngày mai, một bệnh nhân khác trên tầng ba qua đời. Điều đó khiến những người được xuất viện có cảm giác là họ đã may mắn được trao tặng một cuộc sống thứ hai, họ nhận thức được ý nghĩa của cuộc sống một lần nữa - sức khỏe là điều quan trọng nhất. Một bệnh nhân vừa mới xuất viện nói với tôi, "Đi ... đi đến Qingpu". Ông có nghĩ rằng rằng vị khách đó muốn bắt taxi đến People’s Plaza để chuyển sang đi tàu điện ngầm tới Qingpu? Tuyệt đối không! Vị khách đó chắc chắn sẽ đi taxi để tận hưởng một chuyến đi thoải mái".

 

Tôi bắt đầu thấy ngưỡng mộ người tài xế.

 

 

"Để tôi kể cho ông nghe một ví dụ khác. Một hôm, tại People’s Plaza, có ba khách hàng tiềm năng vẫy tôi. Một phụ nữ trẻ, vừa mua sắm xong, đang lỉnh kỉnh xách một đống túi. Tiếp theo là một cặp vợ chồng trẻ có vẻ vừa ra ngoài đi dạo. Vị khách thứ ba là một người đàn ông mặc một chiếc áo lụa, khoác áo khoác và cầm túi đựng máy tính xách tay".

 

Người lái xe taxi tiếp tục, "Tôi chỉ mất ba giây để nhìn vào mỗi vị khách và tôi dừng lại trước mặt người đàn ông mà không chút do dự. Khi người đàn ông này bước vào xe, ông nói địa chỉ: “Cao tốc Yannan". Và ông ấy không thể không hỏi tôi, "Tại sao anh lại dừng đón tôi mà không do dự? Có hai người ở phía trước. Họ cũng muốn bắt xe. Tôi hơi ngại ngần khi giành xe với họ". Tôi trả lời: "Giờ đang là buổi trưa, chỉ chừng hơn chục phút nữa là đến 01h00. Người phụ nữ trẻ tranh thủ buổi trưa ra ngoài mua sắm và tôi đoán chắc công ty của cô ấy phải ở gần đó. Cặp vợ chồng là khách du lịch vì họ không mang theo thứ gì và họ sẽ không đi xa. Còn ông ra ngoài vì công việc. Ông mang theo túi đựng máy tính xách tay. Nếu ông đi ra ngoài vào lúc này, tôi đoán chỗ đó sẽ không quá gần’. Người đàn ông đó nói, "Anh nói đúng. Tôi đến Baoshan".

 

Rất có lý! Tôi bắt đầu thích thú cuộc trò chuyện với người lái xe taxi hơn.

 

"Nhiều tài xế phàn nàn rằng làm ăn ngày càng khó khăn, giá xăng dầu lại tăng. Họ cố gắng đổ lỗi cho người khác. Nếu ông tìm cách đổ lỗi cho người khác, ông sẽ không bao giờ nhận được điều gì tốt đẹp hơn. Ông phải tìm vấn đề ở chính mình”. Điều này nghe có vẻ rất quen thuộc. Nó giống như câu nói "Nếu bạn không thể thay đổi thế giới, thì bạn nên thay đổi chính mình" hoặc giống như ý tưởng bị đánh cắp bản quyền của Steven Corey về "Vòng tròn ảnh hưởng và Vòng tròn quan tâm".

 

"Một lần, trên đường Nandan, một vị khách vẫy xe tôi và muốn đi đến Tianlin. Một lần khác, một vị khách khác cũng vẫy xe trên đường Nandan và ông ta cũng muốn đi đến Tianlin. Vì vậy, tôi đã hỏi, "Tại sao mọi người vẫy xe ở Nandan đều muốn đến đường Tianlin?". Vị khách đó liền giải thích, "Ở đường Nandan có một điểm xe buýt công cộng. Chúng tôi đều đi xe buýt từ Pudong đến Nandan, và sau đó đi taxi đến Tianlin”. Tôi liền hiểu ngay. Ông hãy nhìn con đường mà chúng ta vừa đi qua. Không có văn phòng, không có khách sạn, không có gì. Chỉ có một trạm xe buýt công cộng. Những người vẫy taxi chủ yếu là những người vừa mới xuống khỏi xe buýt công cộng, và họ chỉ đi taxi một đoạn đường ngắn. Những người vẫy taxi ở đây thường đi không quá 15 tệ. Thế nên, tôi không bao giờ quay trở lại để đón khách tại đường Nandan trong giờ đó nữa".

 

"Vì vậy, tôi mới nói rằng thái độ quyết định tất cả mọi thứ!"

 

Tôi đã nghe rất nhiều CEO của các công ty phát biểu như vậy, nhưng đây là lần đầu tiên tôi nghe điều đó từ một người lái xe taxi.

 

Người lái xe taxi tiếp tục câu chuyện của mình, "Chúng tôi phải sử dụng các phương pháp khoa học và các số liệu thống kê để làm việc. Những người cứ hàng ngày đợi khách ở tàu điện ngầm sẽ không bao giờ kiếm được tiền. Làm thế nào để kiếm được 500 tệ đưa cho vợ con mỗi tháng? Ông phải trang bị cho mình kiến thức. Ông phải học hỏi để trở thành một người thông minh. Một người thông minh học hỏi để trở thành một người rất thông minh. Một người rất thông minh học hỏi để trở thành một thiên tài".

 

"Có một lần, một vị khách muốn bắt taxi để đi đến ga tàu. Tôi hỏi ông ấy muốn đi như thế nào. Ông ta chỉ đường và tôi nói rằng nếu đi theo đường đó sẽ rất lâu. Tôi đề nghị đi đường cao tốc trên cao nhưng vị khách đó bảo đi theo đường đó rất xa. Tôi mới bảo ông ta: "Không vấn đề gì. Ông vẫn thường đi theo đường đó và mất khoảng 50 tệ. Nếu đi theo đường của tôi, đến 50 tệ tôi sẽ tắt đồng hồ tính tiền. Ông chỉ phải trả cho tôi 50 tệ. Phần vượt quá tôi sẽ trả. Nếu đi theo cách của ông sẽ mất 50 phút nhưng đi theo đường của tôi sẽ chỉ mất 25 phút". Cuối cùng, chúng tôi đã đi theo cách của tôi. Chúng tôi đi xa thêm bốn cây số nữa nhưng nhanh hơn 25 phút. Tôi chấp nhận chỉ lấy đúng 50 tệ. Vị khách hàng rất vui mừng vì đã tiết kiệm được 10 tệ. Nhưng ông ta không biết là đi thêm bốn cây số tôi chỉ mất thêm hơn 1 tệ tiền xăng. Vì vậy, tôi đã đổi 1 tệ này để tiết kiệm 25 phút thời gian của tôi. Như tôi vừa nói, chi phí theo giờ của tôi là 34,5 tệ. Điều đó rất đáng giá với tôi! Cả hai cùng được lợi!"

 

"Trong một công ty taxi công, một tài xế bình thường chỉ kiếm được 3-4 nghìn tệ mỗi tháng. Người nào giỏi hơn có thể kiếm được khoảng năm nghìn tệ. Những tài xế thuộc top đầu có thể kiếm được bảy ngàn tệ. Trong khoảng 20.000 tài xế, chỉ 2-3 người mới có thể kiếm được hơn 8.000 tệ một tháng. Tôi là một trong số đó. Hơn nữa, thu nhập của tôi rất ổn định mà không có quá nhiều biến động".

 

Đến lúc này, tôi cảm thấy càng ngưỡng mộ người tài xế taxi này hơn."Tôi thường nói với mọi người rằng tôi là một người lái xe hạnh phúc. Một số người nói, "Bởi vì anh kiếm được rất nhiều tiền nên đương nhiên là anh hạnh phúc rồi". Tôi nói với họ, 'Anh nói sai rồi. Tôi luôn vui vẻ và suy nghĩ tích cực, đó mới là lý do tại sao tôi kiếm được nhiều tiền'".

 

Thật là một cách giải thích tuyệt vời!

 

"Ông phải trân trọng những vẻ đẹp mà công việc của ông đem lại. Khi bị mắc kẹt trong ùn tắc giao thông ở People’s Plaza, nhiều lái xe phàn nàn, "Trời ơi, lại tắc đường! Thật là không may!". Đừng suy nghĩ như vậy. Hãy cố gắng cảm nhận vẻ đẹp của thành phố. Ngắm nhìn rất nhiều cô gái xinh đẹp đi ngang qua. Hay ngắm nhìn các tòa cao ốc hiện đại. Khi lái xe đến sân bay, ông có thể ngắm nhìn rặng cây xanh hai bên đường. Vào mùa đông, chúng phủ đầy tuyết trắng tuyệt đẹp. Và nhìn vào đồng hồ tính tiền - đang hiển thị con số hơn 100 tệ. Điều đó thậm chí còn tuyệt vời hơn! Mỗi công việc đều có vẻ đẹp riêng. Và chúng ta cần phải học cách để cảm nhận vẻ đẹp đó trong dòng chảy hối hả của công việc".

 

Khi ra đến sân bay, tôi trao cho người tài xế danh thiếp của mình và nói, "Thứ sáu này, liệu anh có vui lòng đến văn phòng của tôi để giảng giải cho đội ngũ nhân viên của tôi về cách anh vận hành chiếc xe taxi của mình? Anh có thể coi như đồng hồ tính tiền đang chạy. Và tôi sẽ trả tiền cho khoảng thời gian mà anh chia sẻ cùng chúng tôi. Hãy gọi cho tôi".