Ngay từ khi còn bé, chúng ta đã được biết đến “sức mạnh” của kỹ năng ghi nhớ. Những cô bạn, cậu bạn có khả năng nhớ tốt sẽ học tập rất nhanh và hiệu quả trong ánh ngưỡng mộ của chúng bạn. Những tưởng khả năng này là “trời sinh ra thế”, nhưng khoa học đã chứng minh được rằng khả năng ghi nhớ cũng có thể rèn luyện và phát triển được theo thời gian.
Vậy nên nếu bạn muốn mình có thể ghi nhớ tốt hơn, thậm chí là thông minh hơn, hãy xem những phương pháp dưới đây và học hỏi chúng. Có thể chúng ta không phải là thiên tài, nhưng chẳng có gì có thể ngăn cản chúng ta sở hữu một trí nhớ tuyệt vời.
1. Triệu hồi trí nhớ
Có thể nghe hơi điên rồ, nhưng thực chất quá trình nhớ lại của chúng ta cũng giống như việc chúng ta gọi chúng từ trong não bộ ra vậy. Việc ghi nhớ các thông tin thực chất là “ghi” chúng vào suy nghĩ và “triệu hồi” chúng khi chúng ta cần nhớ đến. Do đó cách cải thiện khả năng khi nhớ chính là rèn luyện khả năng này của bạn.
Lấy ví dụ: những tấm thẻ Flashcard (tạm gọi là thẻ ghi nhớ) cũng ra đời với mục đích này. Khi bạn cố gắng học thuộc những tấm thẻ này, nó thực chất là quá trình “ghi lại” hình ảnh và nội dung của chúng vào não bộ. Lý do nó hiệu quả hơn so với đọc trên sách là bởi việc nhớ lại những tấm thẻ đầy màu sắc với lượng chữ ít ỏi trên đó sẽ dễ dàng và nhanh chóng hơn rất nhiều.
2. Tạo sự kết nối
Càng nhiều kết nối trong tri thức của bạn, bạn sẽ càng ghi nhớ chúng một cách dễ dàng và lâu dài hơn. Lí do khiến chúng ta thường dễ quên các kiến thức là bởi chúng xuất hiện một cách rời rạc trong não bộ của chúng ta và chẳng có gì có thể giúp chúng ta có thể nhớ về chúng. Thay vào đó, việc liên kết các nội dung trong
cuộc sống sẽ giúp bạn dễ dàng gợi nhớ và liên tưởng đến những thứ mà bạn cần nhớ. Do đó mỗi khi học các kiến thức mới, hãy cố gắng liên kết chúng với những gì bạn đã học hoặc biết đến trước đó.
Lấy một ví dụ đơn giản: bạn đang học trong giờ Vật Lý và đang học về hiện tượng tĩnh điện do ma sát. Bạn chợt nhớ là vào mùa đông, bạn cũng từng nhìn thấy nó khi cởi bỏ những chiếc áo len dày cộm trước khi đi ngủ. Bằng cách này, kiến thức sẽ được kết nối một cách dễ dàng và chân thực trong não bộ của bạn.
3. Hãy tách các vấn đề ra, đừng cố nhớ một đống lộn xộn
Hằng ngày chúng ta phải tiếp xúc với rất nhiều việc, rất nhiều thứ cần nhớ, cần làm. Vậy nên chẳng có gì khó hiểu nếu chúng ta bị quên đi một vài thứ trong đó, mặc dù đôi khi chúng rất quan trọng. Lý do là bởi thứ mà bạn đang cố nhớ là “những gì cần làm trong ngày” thay vì “những thứ cần làm ở nhà”, “những thứ cần làm ở công ty”, “những việc cần làm với người yêu”,.. Thay vì cố gắng nhớ một đống lộn xộn, hãy chia tách chúng ra để bạn có thể nhớ chúng một cách khoa học và dễ dàng hơn.
Điều này đặc biệt hiệu quả với việc đi học. Nếu bạn không phải là thiên tài, đừng cố gắng nhớ mọi thứ cùng một lúc. Hãy cố gắng tập trung nhớ những thứ liên quan đến Địa lý vào giờ Địa lý, những công thức hóa học vào giờ Hóa học,… Một việc rất nhỏ thôi nhưng chắc chắn sẽ giúp bạn tiếp thu kiến thức hiệu quả hơn nhiều.
4. Tự trả lời câu hỏi trước khi bạn có được nó
Nói một cách dễ hiểu, hãy cố gắng tự mình giải đáp các thắc mắc trước khi trông chờ người khác làm điều đó giúp bạn. Việc này giúp não bộ của bạn được kích thích và hoạt động hiệu quả hơn, đồng thời giúp bạn nhớ tốt, nhớ lâu hơn những vấn đề này. Dù là một bài toán, một đề luận văn, một câu hỏi đố,… hãy cố gắng tự mình đưa ra câu trả lời trước khi trông chờ nó ở người ra đề.
Xét về mặt giáo dục, đây cũng là cách các học sinh nước ngoài được khuyến khích để sáng tạo. Trước khi bước vào lớp, các học sinh được khuyến khích tìm hiểu trước vấn đề trước khi “làm việc” với giáo viên để hiểu hơn về chúng. Trong công việc, nó sẽ giups bạn tự tin và tiếp cận vấn đề nhanh hơn trước khi làm việc với sếp.
5. Sự phản chiếu
Khi bạn đang cố gắng nhớ về bài giảng trên lớp, nhớ về những lời mẹ dặn, nhớ những nội dung trong cuộc họp giao ban đầu tuần,… thì tức là bạn đang tìm sự phản chiếu của chúng từ trong não bộ. Bạn sẽ “tua” lại đoạn kí ức đó và đặt ra các câu hỏi: nó đã diễn ra như thế nào? Điều gì cần chú ý? Điều gì cần cải thiện?…
Một nghiên cứu của Đại học Harvard đã chứng minh được rằng sử dụng viết tay để tìm sự phản chiếu là một cách vô cùng tuyệt vời. Chỉ cần dành khoảng 15 phút cuối ngày để phản chiếu lại tất cả những gì bạn cần nhớ, cần làm trong một ngày, nó sẽ giúp bạn tăng hiệu suất làm việc, học tập lên đến 23%.
6. Sử dụng các biểu tượng
Cách thức này không được dễ dàng cho lắm để áp dụng cho tất cả mọi người, nhưng nó tỏ ra cực kỳ hiệu quả. Nếu bạn chưa biết, thì não bộ có khả năng ghi nhớ hình ảnh tốt hơn rất nhiều so với các dòng chữ, nội dung khác. Vậy nên có một cách để ghi nhớ rất tuyệt vời: hình tượng hóa chúng. Và sau đó tất cả những gì bạn cần nhớ sẽ chỉ còn là hình ảnh đó – dễ dàng và hiệu quả hơn rất nhiều.
Lấy ví dụ nhé: Với môn Lịch sử (môn học cực kỳ khó chịu với nhiều học sinh), bạn cần phải ghi nhớ các diễn biến của một chiến dịch lớn. Thay vì cố gắng nằm lòng từng con chữ trong sách giáo khoa, hãy tưởng tượng trận đánh đó là một cái cây lớn. Quá trình chuẩn bị chính là rễ cây, bước đầu tiên chính là gốc cây, chiến dịch chính sẽ là thân cây, các trận đánh liên quan sẽ là các cành cây, và chiến thắng cuối cùng chính là ngọn cây. Đấy, giờ bạn sẽ chỉ phải nhớ về cái cây này mà thôi.
7. Luôn sẵn sàng tiếp nhận cái mới
Một bộ não ỳ ạch sẽ chẳng thể nào có thể tiếp thu những kiến thức mới chứ đừng tính đến chuyện nhớ chúng. Nếu bạn thực sự muốn ghi nhớ và học hỏi điều gì đó, bạn phải thực sự sẵn sàng chấp nhận những thứ mới mẻ. Có thể kiến thức đó sẽ đả kích những gì bạn biết từ trước, sẽ phủ định quan điểm của bạn,… Thế nhưng đúng sai sẽ chỉ là tương đối, vậy nên sẽ thật là tuyệt vời nếu bạn luôn sẵn sàng để tiếp nhận những kiến thức, những góc nhìn mới.
Điều này là cần thiết bởi hầu hết chúng ta đều có cái gọi là “ảo tưởng về nhận thức”. Chúng ta thường mặc định những thứ mình đã biết, đã suy nghĩ là luôn đúng, trong khi thực tế đôi khi không phải như vậy. Việc sẵn sàng
lắng nghe và cầu tiến sẽ giúp bạn học hỏi được nhiều hơn và tất nhiên điều đó sẽ chỉ có lợi cho bạn mà thôi.
Một số bài viết hay có thể hữu ích cho bạn: