1. Vừa ra trường,
Tony có đi mần chính thức 2 năm cho 1 công ty của Nhật. Đùng 1 cái, công ty nó tái cơ cấu, re-structure, dẹp bỏ 1 vài vị trí. Thế là nó đền cho Tony mấy tháng lương, rồi kêu nghỉ đi.
Nhớ bữa làm cuối, cầm cục tiền lớn nên rất vui, bèn đi mua cái tủ lạnh. Ước mơ thời sinh viên là trong phòng ngủ có cái tủ lạnh để bỏ trái cây, bia bọt vào uống cho mát. Nhiêu tiền còn lại, Tony đi xuyên Việt lần nữa, từ bắc chí nam, Hạ Long Sapa Lai Châu Cao Bằng Phong Nha, Mỹ Sơn, Lăng Cô Cà Mau quần đảo Nam Du Hải Tặc gì cũng đi cho hết. Đúng 1 tháng sau thì sạch túi. Cái Tony nằm suy nghĩ, giờ phải làm sao để kiếm tiền. Tony luôn luôn xài sạch tiền để não phải suy nghĩ. Tới giờ vẫn vậy.
Mặc dù tự do về
thời gian nhưng thấy sống chật vật tài chính quá, làm freelance như phiên dịch, dạy tiếng Anh, viết báo…không có thu nhập ổn định. Gửi hồ sơ xin việc thì như rải truyền đơn, ngày nào cũng ra bưu điện gửi chục bộ. Công ty nào thấy bảng điểm đẹp ngất ngây, bằng loại giỏi, tiếng Anh tốp phô 580 điểm đều mời lên. Nhưng phỏng vấn xong đều từ chối, nói mày lanh quá sợ làm không bền. Hoặc mày đẹp trai quá đồng nghiệp sẽ ganh tụy. Nên quá đẹp và quá giỏi, lại là rào cản lớn để Tony xin việc thành công. Khóc.
Mất 1 năm thất nghiệp, Tony đi làm thợ đụng, đụng gì làm nấy. Bà già (my mom-tiếng quê thân thương gọi là bà già) gọi lên nói con cứ lông bông hoài vậy, tìm việc làm đi. Cái buồn. Đâu bao giờ nghĩ mình tài giỏi như vầy mà thất nghiệp đâu. Xin việc miết mà không ai cho nên đâm ra mất tự tin. Một bữa bèn đi coi bói. Chị xem bói nói, em xin việc không được vì số em làm chủ lớn, đời nó phải tạo ra nghịch cảnh để em có cớ mà làm ăn. Mình về mở cờ trong bụng nhưng cũng chẳng tin bói toán bao giờ. Rồi một lần đi Cambodia làm phiên dịch cho 1 công ty xây dựng xây con đường nối thủ đô Phnompenh đến cửa khẩu Poipet, thấy lúa bên đó sao xấu quá, bèn về nước mở hãng phân Phượng Tím để dự kiến bán qua bển. Ban đầu không có vốn thì chọn giải pháp làm trung gian, làm cò kiếm tiền chứ biết thế nào, mình chưa có ai giúp đỡ về tinh thần hay tiền bạc gì cả.
Nói là xuống tay làm liền. Ngày mở hãng, chạy qua khắp bạn bè người thân mượn tiền để mua sắm thiết bị ban đầu. Họ hàng ngày nghe Tony nói chuyện vui thì thích lắm, cười ha hả nhưng đến lúc cần tiền mượn thì thôi lý do đủ cả. Nhiều bạn nói chơi thì chơi, đừng mượn tiền vì tui đầu tư mua đất ở Thảo Điền rồi; 1 cô cũng giàu có lắm nhưng sợ mất, giả bộ nói chồng chị không đồng ý. Mấy anh bạn thì nói có nhậu thì nhậu, tao bao, chứ tiền đâu cho mượn. Trăm cuộc điện thoại, trăm tin nhắn, cuối cùng chỉ có cô SH cho mượn 3 triệu và cô TX kêu chạy qua cư xá Đô Thành lấy 2 triệu đi. Cầm 5 triệu bạc trong tay, nhìn 2 cô bạn học cũ mà thương muốn rớt nước mắt. Lúc khó khăn mới biết tiền bạc nó quý giá. Hồi xưa ông cậu Tony có nói, muốn đánh giá 1 con người dễ ẹt, đụng đến vấn đề tiền bạc thì bản chất thế nào sẽ lòi ra thế ấy. Tony vẫn lặng lẽ theo dõi 2 cô bạn ấy, 1 cô bây giờ sang Myanmar làm trùm bên đó về truyền thông, cô còn lại mở hệ thống cửa hàng thời trang lừng lẫy. Người tốt thì bao giờ cũng được trời thương, người cho đi thì sẽ được nhận lại nhiều hơn gấp vạn lần.
Cầm tiền trên tay, Tony chạy thẳng ra Metro mua cái máy in fax copy scan 4 trong 1. Rùi đi tìm nguồn hàng. Tới công ty phân bón nào cũng tươi cười anh của em, chụy của em…ai ai cũng say mê. Nói Tony ơi em dễ thương quá à. Tony nói thấy tui dễ thương thì cho trả thiếu đi. Họ đồng ý liền, nói em lấy hàng về bán đi, mấy tháng sau trả lại tiền cũng được, để giá vốn cho nè. Cái mình bắt đầu lên kế hoạch đi bán hàng.
Cứ ban ngày Tony đi bán hàng, tối về ngồi làm giấy tờ hợp đồng đến khuya. Sáng sớm, Tony uống 1 ly cà phê to khủng khiếp để tỉnh ngủ, rồi phóng chiếc Wave Alpha đỏ, treo lủng lẳng bịch mẫu và mấy tờ rơi, phóng xuống Bình Dương, Đồng Nai, Tây Ninh.... để chào hàng. Thường thì hẹn mấy đại lý cùng 1 tuyến đường cho nó tiện, trưa thì tạt vô ăn cơm ở quán lề đường. Những buổi trưa nắng nóng, bụi mịt mùng, Tony đen thui đen thít, dáng cao gầy vẫn phóng xe vun vút. Lúc đó ước mơ có được chiếc xe 4 bánh, dù là xe tải cũng được. Cứ nhìn theo chiếc xe hơi chạy qua mà thèm, mà nhớ đến khi xưa mình là nhân viên công ty nước ngoài, 1 bước lên xe hơi taxi, đi đâu cũng sang trọng quý phái…giờ như ông xe ôm. Nhưng kệ, miễn làm có tiền là được, mình lao động bằng sức lực và trí tuệ của mình mà, chứ có lấy của ai. Bất chấp cái nắng nhiệt đới chói chang như đổ lửa, bất chấp những buổi trưa 36-37 độ và bụi bay mịt mùng, gương mặt anh ấy vẫn cứ thanh tú. Và vẫn cứ kiêu sa hất mặt lên trời như cái thời sinh viên đi xe đạp. Hồi đó, tụi cùng lớp nói sao mày ở tỉnh lên, nhà nghèo thấy mẹ, đen thui ốm nhách xấu bà cố, xe đạp thì cái bàn đạp rớt mất, chỉ còn 2 cái thanh sắt láng bóng nhọt hoắt, mà cứ vừa đi vừa hất mặt lên trời. Tụi tao dân thành phố, đi ‘Đờ Rim’ hay 86 “kim vàng giọt lệ” mà còn chưa dám.
Hẻm biết vì sao từ nhỏ xíu, Tony tự mình cho là tài giỏi hơn người nên tự tin hơi over 1 chút. Từ lớp 6 trở đi là mình không còn nghe lời thầy cô cha mẹ nữa, thấy họ bị giới hạn về tư duy, nghĩ gì nhỏ xíu, mình nghe theo họ thì đời mình cũng y chang họ, có gì hay? Tony chăm chú
đọc sách của Liên Xô, Âu Mỹ...vì thấy mấy nước này giàu có, tư tưởng sao đó mà bay ra vũ trụ, chế tạo ra máy bay, coi phim thấy họ ăn cả bàn bánh mì bơ sữa táo....trong khi mình hàng ngày đói xanh mặt, nói chuyện miếng ăn không, rõ ràng là có cái gì đó không ổn. Nghĩ bụng vậy thôi, Tony âm thầm lặng lẽ thoả hiệp với họ, chứ mình cần bằng cấp, cần người nuôi dưỡng chứ nhỏ xíu làm được gì. Nhưng 18 tuổi là lập tức đi xa, làm theo ý mình.
Mỗi lần đi thi mà rớt, là nghĩ ban giám khảo hẻm đủ trình độ. Giấy khen học sinh giỏi là vứt mất, vì mình là hạc sinh xuất sắc chứ đâu phải học sinh giỏi mà cầm cái giấy khen đó. Nên tự gây áp lực, nói sau này phải giàu, giỏi và đẹp mới hợp thức hóa được cái việc quá chảnh. Nhủ lòng trước 30 tuổi phải đi xe ô tô, vì ngồi trong xe, có hất cái mặt lên trời thì không bị ăn nắng đen da.
2. Mặc dù có trí nhớ và logic cực tốt, nếu Tony chịu khó thi thố thì chắc cũng kiếm được hạc bổng tàn phần. Nhưng lúc đó nghĩ sao thôi ở nhà kiếm tiền, rùi vài năm sau đi du hạc cũng chẳng muộn. Lớp của Tony, đi du hạc hết mấy chục bạn, về kể nghe cuộc sống sinh viên xứ người mà thèm rỏ dãi. Đêm đêm cứ nằm mơ, thấy mình đang nằm sõng xoài trên bãi cỏ, hay tung cái mũ cử nhân lên trời ngước lên chụp hình, giống hình chụp trong mấy catalogue quảng cáo. Nhưng sáng mơi tỉnh dậy, vẫn cái "máng lợn" bên mình. Lại uống ly cà phê to đùng và tất tả đi bán phân.
Mùa nóng thì chạy xe ngày mấy chục cây rát bỏng cả da, cởi áo ra thì ½ cánh tay đen thui. Mùa mưa thì thôi, áo mưa áo gió bùng nhùng, nhưng chạy phải đua tốc độ cho nhanh vì 1 ngày phải tiếp thị mấy khách. Nên giờ ở Đông Nam Bộ, đường nào Tony cũng rành, đường tắt thì giỏi hơn cả xe ôm. Có bữa mưa gió sấm sét đùng đùng, chạy từ khu Sóng Thần lên trên huyện Tân Uyên, đường đất đỏ lầy lội giữa rừng cao su, chỉ có mỗi Tony và mấy chiếc xe tải, nước mưa như roi quất vào mặt. Nhưng bản thân Tony hem sợ gì, chỉ sợ mưa gió làm ướt mấy bịch phân mẫu, khách coi thấy chê hẻm mua. Một ngày ngồi xe máy cả mấy tiếng, về đến nhà tay cầm chén cơm ăn mà cứ rung rung theo chu kỳ hút-nén-nổ-xả của động cơ xe máy. Ăn cơm khô không nổi, nên phải nấu canh, cứ bỏ cơm vô canh mà húp, cho cơm nó trôi vô miệng chứ sợ không có sức khỏe làm việc.
Được cái là đi tiếp thị khi mưa gió tầm tã, ghé đại lý ai cũng động lòng, nói ở lại chị nấu cháo gà cho ăn, ở lại uống với anh chén rượu. Cái mình cám ơn vì phải về sớm, tối còn phải về nhà làm hợp đồng, xuất hóa đơn, coi tiền bạc thu chi thế nào…vì chỉ có 1 mình mình làm, cả mấy tháng sau mới tuyển được 2 đứa sinh viên làm thêm vô phụ. Cuối tuần, tụi bạn làm văn phòng nước ngoài rủ đi bar hay nhậu, ngồi chung 1 đám, thế nào mình cũng nổi bật vì nét già nua, đen đúa và hốc hác, duy chỉ có nụ cười vẫn vui vẻ và vẫn chỉ huy mọi trò tếu táo trong lúc ăn nhậu, cho đời nó hưng phấn…
Rồi làm việc kinh quá, ngủ chỉ có 3-4 tiếng/ngày, nên 6 tháng tích lũy được 1 ít tiền thì lúc đó cũng bắt đầu đổ bệnh. Tự nhiên mấy bữa đó tóc rụng quá trời, rồi lăn đùng ra hết biết gì. 2 đứa nhỏ làm part-time bữa đó hẻm biết sao có mặt, mới khiêng ra taxi chở lên bệnh viện Hoàn Mỹ ở Trần Quốc Thảo cấp cứu, mở mắt ra là thấy má và mấy chị ngồi khóc xung quanh. Vô bệnh viện đo hồng cầu huyết áp gì đó chỉ còn ½, phải nằm truyền xi-rum, truyền đạm. Mất hết 2 tuần nằm ở đó, mới được về nhà. Tiền tích lũy 6 tháng sạch trơn. Một số đại lý thấy mình vắng mặt cái giở trò quịt nợ. Số tiền kiếm được chả còn bao nhiêu. Rồi khách từ chối không mua hàng, dù đã ký. Một đống hàng tồn kho. Xui thì thôi nó đến dồn dập, lúc này mới hiểu câu “họa vô đơn chí”. Đến cái máy tính cũng hỏng. Mọi thứ đều trở về con số zero. Chiều mưa ngồi quán cà phê bờ kè nhìn xuống sông Thị Nghè, nhìn chiếc xe wave alpha màu đỏ dựng trước mặt, nhìn cái mũ bảo hiểm và mấy bịch phân mẫu treo lủng lẳng trên xe, nhìn cái áo mưa phủ lên đầu xe đã rách vì gió quật vào… thấy chán chường gì đâu. Dù tự tin và lạc quan đến mấy, khi khởi nghiệp không thành, tâm lý tự nhiên bất an dễ sợ. Hay là mình kém tài kém đức? Hay may mắn không mỉm cười với mình? Hay đã chọn sai con đường?
Ước mơ hất mặt lên trời không thành. Số con rệp rồi, con sãi ở chùa thì quét la đa, bon chen leo lên thế giới người giàu có chắc không được. Thôi đóng cửa công ty, đi xin việc đi làm lại vậy.
(Còn tiếp)